Του ΝΙΚΟΥ ΨΙΛΑΚΗ
Εντάξει, καλή η τεχνολογία, δεν λέω… Ψηφιακές αποτυπώσεις, μηχανές, ηλεκτρόνια. Αλλά φοβάμαι πως με όλα αυτά χάνομε ταχύτατα την ανθρώπινη εμπειρία. Κάθε φορά που βλέπομε κάποιον στιβανά νομίζομε πως βρισκόμαστε σε κάποιο ζωντανό μουσείο τεχνολογίας. Ο ράφτης του παλιού καιρού σε έβλεπε και ήξερε τις διαστάσεις· «θα σου πάρω τα μέτρα για να είμαι σίγουρος». Κι αρχίζει το μέτρημα: καβάλο τόσο…
Σε κοίταζε και ήξερε το σουλούπι σου, πώς θα «στρώσει» το ρούχο, πώς θα φαίνεται, τι ποιότητα υφάσματος χρειάζεται.
Είναι η φοβερή ανθρώπινη εμπειρία που μετατρέπεται σε επιστήμη και πορεύεται σε σίγουρους δρόμους. Είναι αυτό που μας στερεί η βιομηχανική παραγωγή, είναι η πολυχρωμία που χάνεται. Άλλοτε κάθε χωριό είχε τον τσαγκάρη, το ράφτη, το σωμαρά του (αυτόν τον τελευταίο τον έλεγαν και «γαϊδουρομοδίστρα»).
Χάρηκα όταν είδα τούτη την αγέρωχη μορφή κάπου σε μια γωνιά των Αστερουσίων. Είναι ένας από τους τελευταίους που θυμάται πώς ράβεται μια κρητική «γκυλόττα», αυτό το ένδυμα που αποτελεί ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στην κρητική βράκα και στο πανταλόνι του φραγκοράφτη. Κάθισα και τον κοίταζα· κάθε βελονιά και μια ιεροτελεστία στην ανθρώπινη εμπειρία, ίσως επειδή κουβαλά στα επιδέξια χέρια του πολλές γενιές μαζί.
Κοιτάζω τη φωτογραφία με το μέτρο, τη μεζούρα. Και αναπέμπω ωδή στην απλότητα των πραγμάτων. Με μια βελόνα, με λίγη κλωστή, πέντε-έξι κουμπιά, μπορείς να δημιουργήσεις αισθητική. Με μια βελόνα και ένα σίδερο ασκούσες ένα επάγγελμα. Όλα απλά, όλα λίγα. Το μόνο που έπρεπε να είναι πολύ ήταν η επιδεξιότητα της τέχνης και η γνώσ.