ΧΑΝΙΑ
Η πόλη των Χανίων (53.373 κάτοικοι) βρίσκεται στη βάση ακριβώς του ομώνυμου κόλπου, στις βoρειο-δυτικές ακτές της Κρήτης.
Τα Χανιά έχουν χαρακτηριστεί η Βενετία της Ανατολής, λόγο της μεγάλης ομοιότητας που έχουν οι δυο πόλεις μεταξύ τους, αλλά κυρίως λόγο του πολύχρωμου συνδυασμού δύσης και ανατολής με τελικό αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας.
Χωρίζεται σε δυο τμήματα, την παλιά και τη νέα πόλη, με εμφανή στοιχεία από τις διάφορες ιστορικές περιόδους, και άπειρες πολιτιστικές παρεμβάσεις..
Τα Χανιά βρίσκονται στο χώρο όπου άκμασε και εξελίχτηκε σε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα κατά τη Μεσομινωική περίοδο (2200-1600π.Χ), η αρχαίαΚυδωνία (2900-1450π.Χ.), γεγονός που αυτόματα εισάγει τη σύγχρονη πόλη στον κατάλογο των αρχαιότερων πόλεων της Ελλάδας.
Το 69π.Χ. τα Χανιά περνάνε στην κυριαρχία των Ρωμαίων ενώ αργότερα μετατρέπονται σε Βυζαντινή επικράτεια (324-823μ.Χ)
Το 824μ.Χ. δέχονται την επίθεση των Αράβων και μετά από μια άσχημη περίοδο Αραβικής κατοχής, γίνονται ξανά έδαφος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (961 μ.Χ.), την ίδια περίοδο τα Χανιά αποκτούν το σημερινό τους όνομα.
Από το 1204μ.Χ. η περιοχή όπως και ολόκληρο το νησί γνωρίζει την ενετική κατοχή ενώ το 1645μ.Χ τα Χανιά θα είναι η πρώτη πόλη που θα πέσει στα χέρια των Τούρκων μετά από 2 μήνες πολιορκία.
Το 1851μ.Χ. Τα Χανιά γίνονται πρωτεύουσα της Κρήτης μέχρι το 1971μ.Χ.
Τέλος το 1913μ.Χ. μαζί με όλο το νησί ενώνονται με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Η παραμυθένια πόλη των Χανίων σήμερα, αποτελεί το σημαντικότερο πόλο έλξης στην Κρήτη, και αφετηρία για δεκάδες δυτικούς προορισμούς πάνω στο νησί.
ΡΕΘΥΜΝΟ
Ρέθυμνο, συνώνυμο της γοητείας και του ρομαντισμού. Με τη διάσημη Φορτέτσα και τα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης, αποτελεί ένα από τους πιο αγαπημένους προορισμούς στο νησί για χιλιάδες έλληνες και ξένους.
Ιστορικά, η πόλη του Ρεθύμνου
ξεκινάει την ύπαρξη της την Μεσομινωική περίοδο (1400- 1100 π.Χ.) με το όνομα «Ρίθυμνα».
Σημαντικός σταθμός στην εξέλιξη της πόλης, μετά από μια μακρά περίοδο παρακμής κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, φαίνεται να είναι η Ενετική κατοχή (1204-1646 μ.Χ) όπου το Ρέθυμνο γίνεται κέντρο εξαγωγής λόγο της γεωγραφικής του θέσης και έδρα του Ρέκτορα (rettore)
Το 1538μ.Χ δέχεται επίθεση από τον θρυλικό πειρατή Barbarossa.
Το 1562μ.Χ ιδρύετε η ακαδημία «Vivi» ο πρώτος πνευματικός σύλλογος στην Ελλάδα, μετατρέποντας έτσι την πόλη σε σημαντικό πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο, ενώ ύστερα από μια σειρά επιθέσεων πέφτει τελικά το 1646μ.Χ στα χέρια των Τούρκων μετά από μια δραματική πολιορκία, τερματίζοντας έτσι απότομα την οικονομική και πνευματική του εξέλιξη.
Το 1913μ.Χ προσαρμόζεται στην Ελλάδα μαζί με το υπόλοιπο νησί, ενώ στη δεκαετία του 70 ιδρύετε το πανεπιστήμιο Κρήτης με τμήματα φιλολογικών και πολιτικών επιστημών, προσδίδοντας στην πόλη μια νέα και ανανεωμένη διανοητική πτυχή.
Σήμερα το Ρέθυμνο αποτελεί ένα τεράστιο σταυροδρόμι παλαιών και νέων πολιτισμών, μέσα σε ένα έντονα ζωηρό κλίμα και άπειρες ευχάριστες εκπλήξεις προσαρμοσμένες στα πιο διαφορετικά μεταξύ τους γούστα.
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη (133.012 κάτοικοι) και πρωτεύουσα, του νησιού από το 1971μ.Χ.
Είναι γνωστό σαν την πόλη με τα δεκάδες ονόματα και πράγματι το Ηράκλειο είναι η μοναδική πόλη της Κρήτης που έχει αλλάξει τόσα πολλά ονόματα (Χάνδακας, Κάντια, Κάστρο, Μεγάλο Κάστρο, Χώρα κτλ.) λόγο των διαθέσεων των διαφόρων κατακτητών του.
Γεωγραφικά βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, ενώ χάρη στη μακρά του ιστορία, αποτελεί το λίκνο του ευρωπαϊκού πολιτισμού και μια από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες πόλεις της Ελλάδας.
Η ιστορία του Ηρακλείου χάνεται κυριολεκτικά στα βάθη των αιώνων. Συνδέεται στενά με την Κνωσό και την ευρύτερη περιοχή, ενώ πρόσφατα ήρθαν στο φως νέα αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία εμπλουτίζουν σημαντικά τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα για την καταγωγή και της πόλης.
Τον 9 μ.Χ αιώνα το Ηράκλειο καταλαμβάνεται από τους Άραβες καθώς και η υπόλοιπη Κρήτη και το όνομα του αλλάζει σε Χάνδακα, την ίδια περίοδο γίνετε πρώτη φορά πρωτεύουσα του νησιού.
Το 961μ.Χ. καταλαμβάνεται από τους Βυζαντινούς όπως και ολόκληρη η Κρήτη, ενώ αργότερα το 1207μ.Χ. περνάει στην κυριαρχία των Ενετών αλλάζοντας όνομα από Χάνδακα σε Κάντια ( Candia ). Την ίδια περίοδο η πόλη αναπτύσσεται σημαντικά σε πολλούς τομείς καθώς επίσης στα γράμματα και τις τέχνες, ενώ διαμορφώνεται σταδιακά η κρητική αναγέννηση μια πρωτότυπη σύνθεση ιταλικών και κρητικών στοιχείων επηρεάζοντας ολόκληρο το νησί αλλά και την Ελλάδα γενικότερα.
Σε αυτήν ακριβώς την περίοδο κάνουν τα αρχικά τους βήματα ο «Ελ Γκρέκο», και ο «Μ. Δαμασκηνός» ενώ στο χώρο των γραμμάτων η «Ερωφίλη» του «Χορτάτση» και ο «Ερωτόκριτος» του «Β. Κορνάρου» κεντρίζουν το ενδιαφέρον των λογοτεχνικών κύκλων.
Το 1669μ.Χ. το Ηράκλειο πέφτει στα χέρια των τούρκων μετά από 21 χρόνια στενής πολιορκίας η οποία προκαλεί την οργή του ίδιου του σουλτάνου.
Το 1851μ.Χ. παύει να είναι πρωτεύουσα της Κρήτης ενώ 5 χρόνια αργότερα το μεγαλύτερο μέρος της πόλης καταστρέφεται από σεισμό.
Κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής γεννιέται ο «Νίκος Καζαντζάκης» μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην νεότερη ελληνική λογοτεχνία.
Τέλος το 1913μ.Χ. το Ηράκλειο μαζί με το υπόλοιπο νησί προσαρμόζεται στην Ελλάδα.
Σήμερα το Ηράκλειο αποτελεί μια αρκετά ανεπτυγμένη περιοχή της Ελλάδας, με ιδιαίτερη κλίση στο εμπόριο και τη ναυτιλία, ενώ διατηρεί συγχρόνως τη γοητεία και την ομορφιά των ελληνικών πόλεων, στους ρυθμούς των παραδόσεων και της Λύρας.
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Ο Άγιος Νικόλαος (10.906 κάτοικοι), οφείλει το όνομα του, στο ομώνυμο βυζαντινό εκκλησάκι, που βρίσκεται στην περιοχή Όρμος στα περίχωρα της πόλης.
Πρόκειται ίσως για τον αρχαιότερο ναό της Κρήτης, όπως άλλωστε μαρτυρούν οι σπάνιες τοιχογραφίες, οι οποίες ανάγονται στην περίοδο της εικονομαχίας (9ος αιώνας μΧ.).
Προστάτης των ναυτικών και των θαλασσών, ο Άγιος Νικόλαος κατέχει ίσως την πιο προνομιακή θέση πάνω στο νησί, είτε από κλιματολογική άποψη, είτε από τουριστική.
Στις δυτικές ακτές του κόλπου του Μεραμπέλλου (Εξαίσια θέα), περιτριγυρισμένος από όμορφες και καθαρές παραλίες, ο Άγιος Νικόλαος υπήρξε ο πρώτος τουριστικός προορισμός για όλη την Ελλάδα.
Κυρίαρχο λοιπόν στοιχείο της πανέμορφης πόλης φαίνεται να είναι η θάλασσα, με τη χαρακτηριστική λιμνοθάλασσα (Βουλισμένη), στο κέντρο της πόλης στα νερά της οποίας, η κρητική μυθολογία θέλει να λούζεται η θεά και κόρη της Λατούς, Άρτεμη.
Ιστορικά, η πόλη του Αγίου Νικολάου κατοικείται αδιάκοπα, ήδη από την ύστερο-μινωική περίοδο, ως επίνειο και λιμάνι της Λατούς, με το όνομαΚαμάρα, και με ιδιαίτερη ανάπτυξη τον 4ο αιώνα π.χ. Την περίοδο της εκστρατείας του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» η Λατώ και η Καμάρα έστειλαν στόλο, υπό την επίβλεψη του ναύαρχου «Νέαρχου» ο οποίος μάλιστα πραγματοποίησε το πρώτο υπερπόντιο ταξίδι της Ευρωπαϊκής ναυσιπλοΐας, ιδρύοντας την "Αλεξάνδρου Λιμήν"στο σημερινό Καράτσι του Πακιστάν.
Το αρχαίο λιμάνι βρισκόταν βορειότερα του σημερινού λιμανιού του Αγίου Νικολάου, ενώ η Ακρόπολη της Καμάρας (Ηράκλειο), η οποία δεν σώζεται, βρισκόταν στο λόφο όπου δεσπόζει σήμερα το μέγαρο της Νομαρχίας Λασιθίου.
Το 1206μ.Χ. με την ενετική κατοχή στο νησί, στον ίδιο λόφο, στη θέση της αρχαίας Ακρόπολης, χτίστηκε το «Κάστρο του Μιραμπέλλο» (Castelli di Mirabella) από όπου πήρε το όνομα του ολόκληρος ο κόλπος. Την ίδια περίοδο ο Άγιος Νικόλαος ονομαζόταν Μανδράκι από το ιταλικό Mandracchio = λιμανάκι. Το κάστρο ανατινάχτηκε από τους ίδιους τους ενετούς γύρω στο 1645μ.Χ..
Ο Άγιος Νικόλαος παρά το μικρό του μέγεθος, αλλά και λόγο της ευνοϊκής του θέσης, κατάφερε με θαυμαστό τρόπο να αποφύγει τις άσχημες συνέπειες των διάφορων περιόδων κατοχής, ενώ υπήρξε η μοναδική πόλη της Κρήτης που απέκρουσε με επιτυχία την εισβολή του «Barbarossa» το 1538μ.Χ.
Μόλις το 1903μ.Χ. γίνεται πρωτεύουσα του Νομού Λασιθίου.
Τέλος, ο Άγιος, όπως τον αποκαλούν οι «φίλοι», αποτελεί την πρώτη ελληνική πόλη που απέκτησε σύγχρονη ξενοδοχειακή μονάδα.
Ακόμη και σήμερα φαίνεται να διατηρεί αναλλοίωτη τη φήμη του σαν μία από τις ομορφότερες πόλεις της Χώρας.
Ιεράπετρα
Ιεράπετρα-Νομός Λασιθίου
Η Ιεράπετρα η αλλιώς «Νύμφη του Λιβυκού» όπως συνηθίζεται να αποκαλείται από ποιητές και καλλιτέχνες, είναι η μεγαλύτερη πόλη του νομού Λασιθίου, και της νότιας Κρήτης (15.323 κάτοικοι),καθώς επίσης η νοτιότερη πόλη της Ευρώπης.
Η αγροτική ζωή και οι ατέλειωτες παραλίες είναι τα δυο θεμελιώδη στοιχειά που συνθέτουν την ομορφιά αυτής της Νύμφης του Νότου.
Η ιστορία της αρχίζει την μινωική περίοδο με το όνομα Κύρβα. Αργότερα αλλάζει σε Ιεράπυτνα λόγο της άφιξης των Δωριέων.
Η Ιεράπυτνα ήταν η μοναδική κρητική πόλη που πρόβαλε αντίσταση στην κατακτητική μανία των Ρωμαίων και η πτώση της το 67π.Χ. θα σημάνει την έναρξη της ρωμαϊκής κατοχής σε ολόκληρο το νησί.
Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο η Πόλη αναβαθμίστηκε σημαντικά, με την κατασκευή δημόσιων κτιρίων και δρόμων. Η ραγδαία οικονομική της ανάπτυξη, την ίδια περίοδο, οφείλεται κυρίως στις άριστες εμπορικές σχέσεις που διατηρούσε με σημαντικές πόλεις της Κρήτης των Κυκλάδων αλλά και με την Αίγυπτο και τη Μικρά Ασία.
Σήμερα η Ιεράπετρα θεωρείται η πλουσιότερη περιοχή των Βαλκανίωνλόγο των εκτεταμένων θερμοκηπιακών καλλιεργειών και η ομορφότερη πόλη της νότιας Κρήτης με τις μακρές και καθαρές της παραλίες.
Σητεία
Σητεία-Νομός Λασιθίου
Η Σητεία με το επιβλητικό κάστρο είναι η μικρότερη πόλη του νομού Λασιθίου, (8.748 κάτοικοι), αλλά δεν υστερεί ούτε σε ομορφιά ούτε και σε γραφικότητα σε σχέση με τις άλλες πόλεις.
Η ζωή της ξεκινά πιθανότατα κατά τους Πρωτομινωικούς χρόνους, μέχρι και το 1450π.Χ. Με το όνομα Ητεία.
Το 1508μ.Χ μεγάλο μέρος της πόλης καταστρέφεται από σεισμό, ενώ μερικά χρόνια αργότερα δέχεται τη βάρβαρη επίθεση του πειρατή Barbarossa.
Στις βορειοανατολικές ακτές του νομού Λασιθίου, η Σητεία τα τελευταία χρόνια αποτελεί πόλο έλξης για τον επισκέπτη της ανατολικής Κρήτης.
Εδώ γεννήθηκε ο Μύσων, ένας από τους σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, ο δημιουργός του Ερωτόκριτου, Βιτσέντζος Κορνάρος καθώς και η οικογένεια του εθνικού ποιητή της Ελλάδας Δ. Σολωμού.
πηγη - www.cretetouristguide.gr