Η Ελλάδα υπήρξε από τους πρώτους δέκτες του Χριστιανισμού και τα μνημεία της ελληνικής ορθοδοξίας αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής κληρονομιάς, αποτελώντας αξιόλογο πόλο έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο.
Οι παλαιοχριστιανικές, Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες με την εντυπωσιακή αγιογράφηση, τα ψηφιδωτά, τις σπάνιες εικόνες και τα ιερατικά κειμήλια μαρτυρούν την άμεση διάδοση του χριστιανισμού.
Ενώ αξιόλογα είναι επίσης και τα μοναστήρια της Ελλάδας που έπαιξαν σημαντικό ρόλο τόσο στη διάδοση του χριστιανισμού όσο και στη διατήρηση των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών, με παράδειγμα την περίοδο της τουρκοκρατίας, όπου άνθρωποι της εκκλησίας δημιούργησαν κρυφά σχολειά όπου άνθιζε η ελληνική γλώσσα και η ελπίδα για τη λευτεριά, υποστήριζαν τους φτωχούς ραγιάδες που ζητούσαν καταφύγιο στα μοναστήρια, δίνοντας τους γη να καλλιεργούν για να ζήσουν και να έχουν οικονομικούς πόρους από τα προϊόντα της.
Σίγουρα πρέπει να αναφέρουμε τα μοναστήρια του Αγίου Όρους και τα Μετέωρα που έχουν ανακηρυχθεί από τη ΟΥΝΕΣΚΟ μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε όλη την Ελλάδα ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει βυζαντινές βασιλικές και παλαιοχριστιανικές εκκλησίες οι οποίες είναι χτισμένες σε ερείπια αρχαίων ναών, συνυπάρχοντας με το πολιτισμικό και θρησκευτικό ψηφιδωτό αρχαίων δογμάτων και πολιτισμών.
Επίσης σημαντική είναι η παρουσία εκκλησιαστικών μουσείων σε πολλές εκκλησίες και μοναστήρια της Ελλάδας, αναδεικνύοντας τον ισχυρό δεσμό της τέχνης με τη θρησκευτική λατρεία και το σημαντικό ρόλο της εκκλησίας στην ελληνική ιστορία.
Ο σημερινός άνθρωπος, κουρασμένος από τις συνθήκες της καθημερινής ζωής στις μεγάλες πόλεις του κόσμου, ερχόμενος στην Κρήτη, ένα νησί με ξεχωριστή φυσιογνωμία και ταυτότητα, μπορεί να ανακαλύψει ζεστασιά, ανθρώπινη επικοινωνία, φιλοξενία, αλλά και απαντήσεις σε ερωτήματα μεταφυσικά, μια και εδώ είναι ακόμη έντονη η σχέση ουρανού και γης.
H είσοδος των επισκεπτών σε ένα ταπεινό ξωκκλήσι ή μοναστήρι είναι μια ευκαιρία προσέγγισης της ορθόδοξης παράδοσης του νησιού. Αυτή η παράδοση εκφράζεται με τη μυστηριακή ατμόσφαιρα και την κατάνυξη των βυζαντινών εικόνων και της ψαλμωδίας αλλά και με τη φιλοξενία στα πανηγύρια, όπου άνθρωποι από κάθε μέρος της γης γίνονται δεκτοί σαν φίλοι.
Στην Κρήτη ακόμα και σήμερα ο επισκέπτης θα συναντήσει προσκυνητές που περπατάνε ώρες για ν’ ανέβουν σ’ ένα ξωκκλήσι στο βουνό, κι εκεί μετά τη Λειτουργία μοιράζονται τα φαγητά τους με όλους τους παριστάμενους. Επίσης, μπορεί να ανακαλύψει κοντά σε εκκλησίες πηγές και αγιάσματα, στα οποία επί αιώνες οι άνθρωποι αυτού του τόπου προστρέχουν…
Τα λιθόκτιστα σπίτια των χωριών, όπως και οι εκκλησίες, οι στέρνες και τα γεφύρια, είναι η έκφραση της ψυχής ενός λαού, που έκτιζε με τα υλικά της φύσης και σε αρμονία με το περιβάλλον, χωρίς αρχιτεκτονικά σχέδια και οικονομικό πρόγραμμα και χωρίς να γνωρίζει ότι το αποτέλεσμα είναι αυτό που σήμερα ονομάζεται «αειφόρος ανάπτυξη».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους επισκέπτες του νησιού παρουσιάζει και η συνεχώς αυξανόμενη βιολογική καλλιέργεια της γης, με πρωτοπόρους στη δραστηριότητα αυτή πολλές μονές που την εφαρμόζουν, με στόχο τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και τη συνειδητοποίηση της ιερότητας της κτίσης. Tο κρητικό λάδι είναι παγκοσμίως γνωστό για τις ευεργετικές ιδιότητές του και τη θεραπευτική του δράση, και είναι πολύ σημαντικό τό γεγονός ότι στα μεγαλύτερα μοναστήρια του νησιού παράγεται βιολογικό ελαιόλαδο.
Επίσης, οι ξένοι που έρχονται στήν Κρήτη στο πλαίσιο επιστημονικών προγραμμάτων θρησκευτικού τουρισμού και οι οποίοι ενδιαφέρονται για θέματα που αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας, επισκεπτόμενοι τις μονές, έχουν τη δυνατότητα να διαπιστώσουν τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, την εφαρμογή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων.
Η γνωριμία με τα θρησκευτικά μνημεία και τις ιερές μνήμες της Κρήτης, αλλά και με το εμπειρικό βίωμα που αυτά μεταδίδουν, συνδέεται με την αναζήτηση ενός πνευματικού τρόπου ζωής, βασισμένου στις αυθεντικές παραδοσιακές αξίες. Γι’ αυτό και τα μνημεία αυτού του τόπου δεν αποτελούν απλά μουσειακά στοιχεία ή άψυχους μεταδότες πληροφοριών. Αντίθετα, είναι μία έντονη παρουσία στην πολιτιστική παράδοση του νησιού, μια κατάθεση ψυχής, ελπίδας και ανανέωσης, και ως εκ τούτου μπορούν και στις ημέρες μας να εμπνέουν και να δίδουν ένα διαφορετικό νόημα της ζωής στον αναζητητή επισκέπτη της Κρήτης.