Αν δεν έχει ζήσει κάποιος τη χρυσή εποχή της μουσικής disco ίσως να του είναι δύσκολο να συλλάβει, το τι πραγματικά συνέβαινε στις δεκάδες πίστες των ντισκοτέκ της εποχής εκείνης σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς και την απήχηση που είχε τότε η μουσική αυτή στη νεολαία και όχι μόνο. Ο χορός disco είχε σαφέστατες μουσικές επιρροές από rock, blues και funk, mambo και salsa. Κυρίως όμως ήταν επηρεασμένος από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 από αφροαμερικάνικες και λατινοαμερικάνικες κοινότητες.
Πέρα όμως από τον χορό και τη μουσική, η disco σαν ολοκληρωμένη κουλτούρα περιελάμβανε και άλλα στοιχεία, όπως τις ενδυματολογικές επιλογές που κυριαρχούσαν οι πολύχρωμοι συνδυασμοί, μαλλί αφάνα με ιδιαίτερα χτενίσματα, ενώ χαρακτηριστικό στοιχείο των ντισκοτέκ της εποχής ήταν βέβαια η πίστα, εκεί όπου οι επίδοξοι χορευτές λικνίζονταν ασταμάτητα όλο το βράδυ. Επίσης υπήρχε η κλασική ντισκομπάλα πάνω από την πίστα, που δημιουργούσε μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα, τα πολύχρωμα φωτορυθμικά, ενώ στη πόλη μας για πρώτη φορά είδαμε τότε, στη Disco Figaro, μια γυάλινη πίστα, που απογείωνε πραγματικά τον κόσμο, όταν ανέβαινε να χορέψει. Να μην ξεχάσουμε επίσης τους άνετους καναπέδες, τους δεκάδες καθρέπτες που ήταν καλυμένοι οι τοίχοι και την πολύ έντονη και δυνατή μουσική, που αψηφούσε τα επίπεδα θορύβου..
Η “τρέλα” της disco χώρισε εν τέλει την νεολαία σε δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις. Η μία ήταν οι “ροκάδες” και η άλλη οι “καρεκλάδες”. Ο δεύτερος όρος αναφερόταν σε αυτούς που διασκέδαζαν στις ντισκοτέκ. Ακριβώς από πού προήλθε η λέξη “καρεκλάς” δεν έχει εξηγηθεί με σαφήνεια. Κάποιοι λένε ότι οι “καρεκλάδες” ήταν όπως οι σημερινοί γιάπηδες στους οποίους άρεσε η πολυτέλεια, ενώ ήθελαν να απολαμβάνουν το ποτό τους καθισμένοι είτε στο μπαρ, είτε στους καναπέδες, σε αντίθεση με τους ροκάδες που “χτυπιόντουσαν” πάντα στο όρθιο. Εκφράζοντας την προσωπική μου γνώμη, θεωρώ ότι μάλλον περισσότερη ώρα χόρευαν οι “καρεκλάδες” στις πίστες των ντισκοτέκ, από οποιονδήποτε άλλον…
Τα Χανιά λοιπόν δεν μπορούσαν να μείνουν αμέτοχα την εποχή της disco. Ετσι εμφανίστηκαν πολλές ντισκοτέκ, αλλά εμείς θα σταθούμε σε δύο από αυτές, που πραγματικά και διάρκεια ζωής είχαν, ενώ ακούστηκαν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο “πατριάρχης” της βραδινής διασκέδασης την εποχή που μεσουράνησε η disco μουσική, ακούει στο όνομα Stork, που βρισκόταν στη οδό Νικολάου Πλαστήρα κάτω από το ξενοδοχείο ΚΥΔΩΝ.
Η δεύτερη δεν ήταν άλλη από την Figaro, στο οδό Τζανακάκη, λίγα μέτρα πριν το κτήριο του ΟΤΕ και απέναντι από το κτήριο που στεγάζονταν το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Να σημειώσουμε ότι τα πολύ καλά τραγούδια disco που γράφτηκαν και ακούγονται μέχρι και σήμερα ήταν μέχρι το 1981. Το διάστημα αυτό λειτούργησαν και κάποιες άλλες ντισκοτέκ όπως η Space, Mekka, η 20h Century.
Τα πρωτεία στη βραδινή διασκέδαση, μετά το 1984, ανέλαβαν να συνεχίσουν οι ντισκοτέκ όπως: Λατώ, Αριάδνη, Εστέλ, Σφίγγα, Πόρτο Κάλι κ.ά. με disco μουσική, -κυρίως στην space disco εκδοχή της- όπως εξελίχθηκε σε αυτό που γενικότερα ονομάστηκε τότε στην Ελλάδα ως “Italo disco”. Η Italo disco ήταν μία πολύ ευρεία μουσική έννοια, που περιλαμβάνει πολλά είδη χορευτικής μουσικής από όλη την Ευρώπη και τον Καναδά.
Αξίζει όμως πριν ξετυλίξουμε την ιστορία των δύο παραπάνω ντισκοτέκ, να κάνουμε μια στάση και να δούμε κάποια σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν το πλανήτη μας τη δεκαετία του 1970:
• Τέσσερις φοιτητές σκοτώνονται κατά τη διάρκεια αντιπολεμικής διαδήλωσης στο Οχάιο.
• Οι Jimi Hendrix, Jim Morrison, Janis Joplin πεθαίνουν πριν τα 30 τους από ναρκωτικά.
• Παλαιστίνιοι ανατινάζουν τρία αεροπλάνα στο Αμάν και μεταφέρονται στο Λίβανο μετά τη διακοπή των σχέσεων με τον Χουσεΐν.
• Ο George Harrison οργανώνει συναυλία στη Madison Square Garden για το δοκιμαζόμενο από λιμό λαό του Μπανγκλαντές.
• Η δικτατορία στην Ελλάδα πέφτει, ενώ έχουμε και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ο τέως βασιλεύς περνά στο ταμείο ανεργίας κατόπιν δημοψηφίσματος και ο κοινοβουλευτισμός επανέρχεται στη χώρα.
• Ισπανία και Πορτογαλία ακολουθούν την ίδια πορεία.
• Στη Χιλή ο πρόεδρος Αλιέντε δολοφονείται και ο στρατηγός Πινοσέτ με αιματηρό πραξικόπημα καταλαμβάνει την εξουσία.
• Ο Νίξον παραιτείται κάτω από το βάρος του Γουότεργκέιτ.
• Οι ειδικές δυνάμεις των Ισραηλινών ελευθερώνουν στο Εντεμπε 100 πολίτες από αεροσκάφος όπου έχουν κάνει αεροπειρατεία Παλαιστίνιοι.
• Οι Γερμανοί κλείνουν το θέμα Μπάαντερ-Μάινχοφ με αυτοκτονίες στα “λευκά κελιά του Σταμχάιμ”.
• Οι Σαντινίστας ανατρέπουν στη Νικαράγουα τον δικτάτορα Σομόζα.
• Η ισλαμική επανάσταση απομακρύνει τον σάχη και καταλαμβάνει την πρεσβεία των ΗΠΑ.
• Στο Camp David ο Σαντάτ και ο Μπετζίν υπογράφουν σύμφωνο ειρήνης και μοιράζονται το Νόμπελ, αλλά στη Μέση Ανατολή τα προβλήματα είναι ακόμα άλυτα.
• Ο Οδυσέας Ελύτης μετά τον Γιώργο Σεφέρη τιμάται με το Νόμπελ λογοτεχνίας.
Disco STORK: Ο Φώτης και τα αδέλφια του…
Ο Ανδρέας Κατσινδαράκης έζησε από κοντά τη χρυσή εποχή της ντίσκο Stork, μιας και ο αδελφός του ο Φώτης ήταν ο ιδιοκτήτης. Ενώ όπως συνηθίζει να λέει ο Ανδρέας «την Stork αγόρασε ο Φώτης και τα αδέλφια του. Η λειτουργία της ξεκίνησε το 1972 από τον πρωτεργάτη της βραδινής διασκέδασης των Χανίων τον επιχειρηματία Μάνο Μαρκάκη (Κρι-Κρι, Day Night) και το 1974 την αγόρασε ο Φώτης. Οι τίτλοι τέλους παίχτηκαν το 1982, αλλά ακόμα και σήμερα οι περισσότεροι συμπολίτες μας που βρίσκονται στα πρώτα -ηντα, είχαν κατέβει έστω και μια φορά τα σκαλιά που οδηγούσαν στη πίστα και έχουν λικνιστεί στους ρυθμούς της Donna Summer, James Brown, Bee Gees, City, Gloria Gaybor, Diana Ross και αμέτρητων άλλων ιερών τεράτων της παγκόσμιας μουσικής σκηνής της δεκαετίας του ’70…».
Disco oπως λeμε… ρυθμoς
«Τη δεκαετία του 1970 οι νέοι αναζήτησαν νέους τρόπους εκτόνωσης, από τα καθιερωμένα μέχρι τότε πρότυπα διασκέδασης. Η άνοδος της ξένης μουσικής και ιδιαίτερα της Disco αποτέλεσε ένα παγκόσμιο φαινόμενο στα μουσικά δρώμενα της εποχής, και που δικαίως συγκρίνεται με το rock ’n’ roll, που κυριαρχούσε τη δεκαετία του ’60. Η Ελλάδα “γέμισε” από μαγαζιά Discο, που οι νέοι και όχι μόνο γέμιζαν ασφυκτικά».
“Πατριaρχης” της διασκeδασης η ντiσκο Stork
«Στη πόλη μας όπως ήταν φυσικό υπήρξαν κάποιες απόπειρες δημιουργίας τέτοιων μαγαζιών, αλλά για κάποιο λόγο είχαν σύντομη διάρκεια πριν εξαφανιστούν. Η ντίσκο που έμμελλε να είναι σταθμός στη διασκέδαση, και πάνω σ’ αυτή στηρίχτηκαν μετέπειτα αρκετά άλλα κέντρα διασκέδασης, δεν ήταν άλλη από την Stork. Είχε μεγάλη διάρκεια ζωής, αφού για δέκα χρόνια κρατούσε τα πρωτεία της διασκέδασης. Η επιτυχία της Stork οφείλεται στο γεγονός, ότι κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα πρότυπα μεγάλων αθηναϊκών ντίσκο. Η πολυτέλεια σε κάθε της λεπτομέρεια την έκανε διάσημη σε όλη την Ελλάδα. Ηταν εξ ολοκλήρου επενδυμένη με ραμποτέ, καθρέπτες στις κολώνες, άνετους καναπέδες και μια πίστα που κάποιες φορές έπαιρνε τη μορφή διαστημόπλοιου, ενώ αλλοτε θύμιζε εξωγήινη ατμόσφαιρα με τα δεκάδες φωτιστικά και εφέ. Επίσης το μουσικό πρόγραμμα περιελάμβανε όλες τις νέες κυκλοφορίες της εποχής, ενώ στη διάρκεια μια βραδιάς, παίζονταν όχι μόνο ντίσκο τραγούδια, αλλά και ποπ καθώς και καλή ροκ μουσική, ενώ πάντα στις πρώτες πρωινές ώρες, λίγο πριν το κλείσιμο, το rock ’n’ roll είχε την τιμητική του».
Τα μπλουζ τραγοyδια αιτiα πολλων γαμων
«Σε μια ώρα πρόγραμμα τα τρία τέταρτα κάλυπταν τα τραγούδια ντίσκο και ποπ ενώ τα υπόλοιπα δέκα πέντε λεπτά, παίζονταν τα λεγόμενα κομμάτια μπλουζ. Εκεί τα φώτα χαμήλωναν και τα ζευγαράκια ανέβαιναν στη πίστα και χόρευαν face to face. Η διαδικασία αυτή γινόταν, γιατί οι θαμώνες δεν άντεχαν συνέχεια να χορεύουν σε ξέφρενους ρυθμούς, ενώ με τα μπλουζ, αγόρια και κορίτσια έρχονταν πιο κοντά. Ετσι δημιουργήθηκαν σχέσεις που στη συνέχεια, πολλές από αυτές κατέληξαν σε γάμο».
Πανελληνια αναγνωριση
«Το 1976 είχε ανοίξει δισκοπωλείο στα Χανιά η Columbia.
Η εταιρεία έψαξε σε όλη την Ελλάδα να βρει και να αξιολογήσει τις πιο γνωστές και διάσημες ντίσκο. Επέλεξε λοιπόν τη Stork, μια ντίσκο στη Ρόδο και μια στη Κέρκυρα να στέλνει τις μήτρες δίσκων με τα νέα τραγούδια, πριν ακόμα αυτά κυκλοφορήσουν στο εμπόριο, τα οποία έπαιζε ο εκάστοτε DJ στο πρόγραμμα. Αυτό και μόνο δείχνει το πόσο γνωστή ήταν η Stork στα μουσικά δρώμενα της εποχής».
Disco Figaro: DJ Αποστόλης
Από το 1979 μέχρι το 1984 ο Αποστόλης Περβολαράκης είχε την επιμέλεια του προγράμματος στη disco Figaro. Τον συναντήσαμε και τον βάλαμε να ξαναθυμηθεί κάποια από τα δρώμενα της θρυλικής αυτής ντισκοτέκ. Τελικά δεν ξαναθυμήθηκε, γιατί απλά δεν έχει ξεχάσει τίποτα…
Ασταμaτητη μουσικh
απo 6 μ.μ. μeχρι 6 π.μ.
«H Figaro ξεκίνησε το τελευταίο Σάββατο της Αποκριάς του 1979 και έκλεισε αρχές του 1985. Την άνοιξε ο αδελφός μου ο Νίκος, μαζί με το Γιάννη Παπανικολάκη. Από εκεί ξεκίνησα κι εγώ ως dj. Η ντισκοτέκ λειτουργούσε όλη την εβδομάδα, αλλά κάθε Παρασκευή και Σάββατο υπήρχε το αδιαχώρητο από κόσμο. Το πρόγραμμα ξεκινούσε καθημερινά στις 6μ.μ. γεμίζαμε από μαθητόκοσμο, κάποια στιγμή τα παιδιά έφευγαν, η ντίσκο ξαναγέμιζε και αυτό συνεχίζονταν μέχρι τις 6π.μ.».
Ο χορoς ξεκινοyσε απo τα σκαλιa
«Για να εισέλθουν στο μαγαζί, επειδή ήταν υπόγειο, ο κόσμος κατέβαινε μια σκάλα. Θυμάμαι ότι ξεκινούσαν να χορεύουν πριν ακόμα ανέβουν στη πίστα ακόμα και πριν καθήσουν στους καναπέδες. Οταν δε κάποια στιγμή στη Figaro τοποθετήσαμε τη γυάλινη πίστα, που τότε υπήρχε μόνο σε μια ντίσκο στη Κέρκυρα, δεν μπορώ να σου περιγράψω το τι επικρατούσε κάθε βράδυ. Εκείνη την εποχή όλα τα τραγούδια ήταν επιτυχίες, είχαν πολύ ρυθμό που δεν άφηναν κανένα ασυγκίνητο. Και καθιστός να ήσουν τα πόδια σου ξεκινούσαν ασυναίσθητα από μόνα τους να κινούνται στο ρυθμό. Ο κόσμος έβγαινε για να διασκεδάσει και να χορέψει, και όχι να πιει ιδιαίτερα. Σήμερα δεν ξέρω αλλά έχω την αίσθηση ότι μπορεί να συμβαίνει το αντίθετο».
Ολοι μια παρeα
«Θυμάμαι ότι η Figaro χωρούσε περίπου 250 άτομα, και όλοι λίγο πολύ γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Ετσι η κάθε βραδιά ήταν και ένα πάρτυ μεταξύ φίλων. Δεν υπήρχαν παρεξηγήσεις φασαρίες, όλοι ερχόντουσαν με σκοπό να διασκεδάσουν. Κανείς δεν σταματούσε να χορεύει. Για να καλύψουμε το πρόγραμμα από μουσική είχαμε αποκτήσει μια τεράστια συλλογή από δίσκους. Στη αρχή τους αγοράζαμε είτε από το δισκοπωλείο του Σταθόπουλου, ενώ δεκάδες δίσκους τους έφερνε ο Γιάννης, μιας και ήταν ιδιοκτήτης του δισκοπωλείου London. Oταν η φήμη της Figaro ξεπέρασε τα σύνορα της Κρήτης, οι δισκογραφικές εταιρείες μας έστελναν δίσκους με τραγούδια πρώτης κυκλοφορίας, πριν αυτά ακουστούν οπουδήποτε αλλού».
Disco οι… προξενhτρες!
«Κάθε δύο ώρες και όταν βλέπαμε ότι ο κόσμος δεν κρατιόταν στα πόδια του από τον έντονο χορό, χαμηλώναμε τα φώτα και παίζαμε για μισή ώρα τραγούδια μπλούζ. Πάνω λοιπόν στο χορό, γινόντουσαν γνωριμίες ενώ κάποια φλερτ εξελίσσονταν σε έρωτα. Η Figaro ήταν τελικά η αιτία, που προέκυψαν πολλοί γάμοι, όπως μας εκμυστυρεύθυκαν κάποιοι από τους πελάτες μας».
Στο ραδιoφωνο και στις ντισκοτeκ oλα τα νeα τραγουδια…
«Ξέρεις τότε μόνο στις ντικσοτέκ και στο ραδιόφωνο, συγκεκριμενα στην εκπομπή του Γιάννη Πετρίδη, μπορούσαν οι νέοι που ενδιαφέρονταν για τη μουσική να μάθουν το τι καινούργιο πρόκειται να κυκλοφορήσει. Ετσι όταν άκουγαν νέα τραγούδια να παίζουν, μου ζητούσαν να μάθουν ποιο συγκρότημα ή τραγουδιστής είναι. Ξεκίνησα λοιπόν να γράφω σε κασέτες ολόκληρο το πρόγραμμα κάθε βραδιάς και στη συνέχεια έδινα τις κασέτες σε φίλους και γνωστούς».
ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ