Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι από τα πιο μεγάλα και αξιόλογα μουσεία στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη. Τα εκθέματά του περιλαμβάνουν αντιπροσωπευτικά δείγματα από όλες τις περιόδους της κρητικής προϊστορίας και ιστορίας, που καλύπτουν περίπου 7000 χρόνια, από τη νεολιθική εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Κυρίαρχη θέση, όμως, στις συλλογές του κατέχουν τα μοναδικά αριστουργήματα της μινωικής τέχνης, την οποία μπορεί κανείς να θαυμάσει σε όλη της την εξέλιξη.
Οι αρμοδιότητές του ανάγονται σε θέματα σχετικά με την απόκτηση, φύλαξη, συντήρηση, τεκμηρίωση, μελέτη, δημοσίευση και προβολή της κρητικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Συγκεκριμένα οι επιχειρησιακοί στόχοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου είναι:
α) Η φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση και κυρίως η έκθεση και προβολή στο κοινό των φυλασσόμενων σε αυτό Πολιτιστικών Αγαθών,
β) Ο εμπλουτισμός των Συλλογών του με την αποδοχή δωρεών εκ μέρους φυσικών προσώπων, φορέων ή ιδρυμάτων, με προϊόντα κατασχέσεων, με αγορές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με πολιτιστικά αγαθά
από όλη την Επικράτεια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, Κεντρικές και Περιφερειακές της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο,
από όλη την Επικράτεια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, Κεντρικές και Περιφερειακές της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο,
γ) Η προβολή του Μουσείου στις δημόσιες και διεθνείς του σχέσεις, η διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πάσης φύσεως εκδόσεων, η διαχείριση του φωτογραφικού αρχείου και της βιβλιοθήκης, η αναζήτηση χορηγιών.
Οι στόχοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου είναι:
α) Η φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση και κυρίως η έκθεση και προβολή στο κοινό των φυλασσόμενων σε αυτό Πολιτιστικών Αγαθών.
β) Ο εμπλουτισμός των Συλλογών του με την αποδοχή δωρεών εκ μέρους φυσικών προσώπων, φορέων ή ιδρυμάτων, με προϊόντα κατασχέσεων, με αγορές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με πολιτιστικά αγαθά
από όλη την Επικράτεια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, Κεντρικές και Περιφερειακές της Γενικής
Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο.
γ) Η προβολή του Μουσείου στις δημόσιες και διεθνείς του σχέσεις, η διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πάσης φύσεως εκδόσεων, η διαχείριση του φωτογραφικού αρχείου και της βιβλιοθήκης, η αναζήτηση χορηγιών.
α) Η φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση και κυρίως η έκθεση και προβολή στο κοινό των φυλασσόμενων σε αυτό Πολιτιστικών Αγαθών.
β) Ο εμπλουτισμός των Συλλογών του με την αποδοχή δωρεών εκ μέρους φυσικών προσώπων, φορέων ή ιδρυμάτων, με προϊόντα κατασχέσεων, με αγορές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με πολιτιστικά αγαθά
από όλη την Επικράτεια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, Κεντρικές και Περιφερειακές της Γενικής
Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο.
γ) Η προβολή του Μουσείου στις δημόσιες και διεθνείς του σχέσεις, η διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πάσης φύσεως εκδόσεων, η διαχείριση του φωτογραφικού αρχείου και της βιβλιοθήκης, η αναζήτηση χορηγιών.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι Δημόσιο Μουσείο, υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης. Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου αναπτύσσεται σε είκοσι επτά αίθουσες στο ισόγειο και στον όροφο και φιλοξενεί αρχαιολογικά ευρήματα από τους νεολιθικούς έως τους ρωμαϊκούς χρόνους (6η χιλιετία π.Χ.-3ος αι. μ.Χ). Στο ισόγειο εκτίθεται η μινωική συλλογή (Αιθ. I-XII) και η συλλογή γλυπτών (Αιθ. ΧXVI-XXVII), ενώ στον όροφο εκτίθενται οι μινωικές τοιχογραφίες (Αιθ. XIII) και εκθέματα ιστορικών χρόνων (Αιθ. XV-XXII). Σε ξεχωριστή ενότητα παρουσιάζονται στον όροφο οι ιδιωτικές συλλογές των Στ. Γιαμαλάκη και Ν. Θ. Μεταξά (Αιθ. XXIII), καθώς επίσης η απήχηση του μινωικού παρελθόντος της Κρήτης στα αρχαία και σύγχρονα χρόνια (Αιθ. XIV, XXV).
Είναι παγκοσμίως γνωστό για τα αριστουργήματα της μινωικής τέχνης που συγκροτούν την προϊστορική συλλογή του και συνεπώς δίκαια θεωρείται το κατ'εξοχήν μουσείο του μινωικού πολιτισμού.
Οι στόχοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου είναι:
α) Η φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση και κυρίως η έκθεση και προβολή στο κοινό των φυλασσόμενων σε αυτό Πολιτιστικών Αγαθών.
β) Ο εμπλουτισμός των Συλλογών του με την αποδοχή δωρεών εκ μέρους φυσικών προσώπων, φορέων ή ιδρυμάτων, με προϊόντα κατασχέσεων, με αγορές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με πολιτιστικά αγαθά
από όλη την Επικράτεια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, Κεντρικές και Περιφερειακές της Γενικής
Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο.
γ) Η προβολή του Μουσείου στις δημόσιες και διεθνείς του σχέσεις, η διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πάσης φύσεως εκδόσεων, η διαχείριση του φωτογραφικού αρχείου και της βιβλιοθήκης, η αναζήτηση χορηγιών.
α) Η φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση και κυρίως η έκθεση και προβολή στο κοινό των φυλασσόμενων σε αυτό Πολιτιστικών Αγαθών.
β) Ο εμπλουτισμός των Συλλογών του με την αποδοχή δωρεών εκ μέρους φυσικών προσώπων, φορέων ή ιδρυμάτων, με προϊόντα κατασχέσεων, με αγορές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με πολιτιστικά αγαθά
από όλη την Επικράτεια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, Κεντρικές και Περιφερειακές της Γενικής
Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο.
γ) Η προβολή του Μουσείου στις δημόσιες και διεθνείς του σχέσεις, η διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πάσης φύσεως εκδόσεων, η διαχείριση του φωτογραφικού αρχείου και της βιβλιοθήκης, η αναζήτηση χορηγιών.
Η πρώτη αρχαιολογική συλλογή στο Ηράκλειο δημιουργήθηκε το 1883. Το 1900 στεγάσθηκε σε δύο δωμάτια στην αυλή της μητρόπολης του Αγίου Μηνά. Με την έναρξη μεγάλων ανασκαφών στη Κρήτη, περιέλαβε τα πρώτα σημαντικά ευρήματα, ενώ ταυτόχρονα παραχωρήθηκε στην Κρητική Πολιτεία.
Το 1904-1907 κατασκευάστηκε η πρώτη μουσειακή αίθουσα, ενώ το 1908 μετά τη προσθήκη δεύτερης αίθουσας μεταφέρθηκαν εκεί οι αρχαιότητες.
Το σημερινό κτίριο ξεκίνησε το 1937 σε σχέδια του Πάτροκλου Καραντινού.
Από το Νοέμβριο 2006 έως τις αρχές του 2014 το Μουσείο παρέμεινε κλειστό για το κοινό λόγω εργασιών ανακαίνισης στο εσωτερικό του. Μια μικρή προσωρινή έκθεση με τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου μπορούσε κανείς να δει στην ειδική αίθουσα που έχει διαμορφωθεί στη βορινή πλευρά του Μουσείου. Από τον Μάρτιο του 2014 το ανακαινισμένο μουσείο είναι πλέον πλήρως επισκέψιμο και πιο εντυπωσιακό από ποτέ.
Το κτίριο του μουσείου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης του Ηρακλείου.
Τα εισιτήρια κοστίζουν 4€ και 2€ το μειωμένο, ενώ υπάρχει και ενιαίο εισιτήριο για το μουσείο και τη Κνωσό.
Ώρες λειτουργίας: Από 1η Δεκεμβρίου μέχρι 31 Μαρτίου: Δευτέρα 12:00 - 17:00, Τρίτη - Κυριακή 08:00 - 15:00. Από 1η Απριλίου μέχρι 30 Νοεμβρίου: Δευτέρα, Κυριακή και αργίες: 9:00 - 16:00, Τρίτη - Σάββατο: 08:00 - 20:00