Του Γιώργου Καρρά
Πολλά γράφονται και λέγονται για το “ρολόι” των Λιονταριών. Ο δήμαρχος κ. Κουράκης αποδεικνύει με τα έργα που έχει ήδη κάνει και συνεχίζει να κάνει, προσπάθει ίσως έτσι να δώσει στη “νέα” μας πλατεία ένα “νέο” ρολόι, θυμίζοντας έτσι στους νεότερους την ιστορία που θέλει τα Λιοντάρια πάντα να έχουν στην πλατεία τους ένα ρολόι σαν σημείο συνάντησης των κατοίκων της πόλης μας.
Αφήστε με όμως να σας διηγηθώ διάφορα σχετικά με τα ρολόγια και με την πολύ παλιά πλατεία των Λιονταριών, μια και είμαι απ’ τους παλαιότερους κατοίκους της περιοχής. Ηρθα βλέπετε το 1922 απ’ τη Μ. Ασία ως παιδί 2 ετών μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και ευτυχώς η μνήμη μου είναι σε καλή κατάσταση.
Τόπος συνάντησης των Ηρακλειωτών προ του πολέμου ήταν το καλύτερο καφεζαχαροπλαστείο της πόλης μας, αυτό του κ.Ρεγγινάκη, όπου σύχναζαν η αριστοκρατία και η μεσαία τάξη του Ηρακλεί
ου. . Βορείως της Κρήνης του Μοροζίνι, ξεκινώντας απ’ τη δυτική πλευρά της πλατείας, υπήρχε το εμποροραφείο του κ. Ιωσήφ Κουναλάκη-ισόγειο εμπορικό, α’ όροφος ραφείο-ένα απ’ τα καλύτερα της εποχής του.
Δίπλα του προς ανατολάς ήταν το παλαιότερο βιβλιοχαρτοπωλείο του Ηρακλείου, του γερο-Αλικιώτη και δίπλα του ακριβώς ήταν το ζαχαροπλαστείο του κ. Μεθυμάκη απ’ τη Νεάπολη Μεραμβέλου, το οποίο όμως δεν κρατήθηκε μετά τον θάνατό του.
Αργότερα έγινε το “ουζερί του κυρ-Αποστόλη”. (Σήμερα βρίσκεται εκεί το Kappa Exchange). Αμέσως μετά ήταν το ξακουστό σε όλους “ουζερί του Παπατσαρά” όπου σύχναζε η yψηλή κοινωνία του Ηρακλείου και κάθε πρωί μάζευαν με τις σακούλες τα κελύφη των μικρών λευκών σαλιγκαριών που είχαν καταναλωθεί το προηγούμενο βράδυ ως μεζές του ούζου και της ρετσίνας.
Προχωρώντας δεξιά απ’ το ουζερί ήταν το αριστοκρατικό κουρείο του κ. Μαλλίδη, που κούρευε και ξύριζε την άρχουσα τάξη και τους αριστοκράτες της πόλης μας. Παραπλεύρως ήταν το ωρολογοπείο του κ. Ιωαν. Μανουσάκη, τεχνίτη ωρολογοποιού και αντιπροσώπου της εταιρείας Zenith και του οποίου η κατοικία βρισκόταν άνωθεν του καταστήματός του και είχε είσοδο απ’ το αδιέξοδο της οδού Καντανολέων.
Στην αυλή του σπιτιού του κ. Μανουσάκη, η οποία κατελάμβανε και το ανώγειο του κουρείου του κ. Μαλλίδη και στην πλευρά που βλέπει προς την Κρήνη του Μοροζίνι, υπάρχει και σώζεται ακόμα και σήμερα όπως ακριβώς το θυμάμαι απ’ το 1930 το ρολόι της εταιρείας Zenith που δέσποζε πάνω στη στήλη του επί της πλατείας των Λιονταριών όπως φαίνεται στην παραπλεύρως φωτογραφία. Εγώ μάλιστα, ως ηλεκτρολόγος, είχα αναλάβει την αλλαγή της λάμπας του ρολογιού όταν καιγόταν. Στην Κατοχή βέβαια, το ρολόι σταμάτησε να εργάζεται λόγω μη παροχής ρεύματος στους Ελληνες και ξανάρχισε πάλι μετά την Κατοχή όταν το κατάστημα είχε αναλάβει πλέον ο γιος Κων/νος Μανουσάκης. Η λειτουργία του ρολογιού και του καταστήματος έληξαν με το θάνατο του Κώστα Μανουσάκη. (Την αδελφή του Κώστα Μανουσάκη, Νόρμα, παντρεύτηκε ο γνωστός βιβλιοπώλης Μίμης Αλεξίου).
Η ιστορία όμως συνεχίστηκε μ’ ένα άλλο ρολόι. Στο 50 τετράγωνο, πριν την κατεδάφισή του επί δικτατορίας, δεν υπήρχε κανένα ρολόι. Μετά την ανοικοδόμησή του, στη γωνία επί της πλατείας Νικηφόρου Φωκά, ο κ. Γιώργος Ηλιόπουλος που είχε το κατάστημα κοσμημάτων και ωρολογίων στη γωνία, είχε τοποθετήσει επί της οροφής ένα μεγάλο ρολόι SEIKO. Αυτό υπήρξε μετά το 1975 και για αρκετά χρόνια μετά, σημείο συνάντησης πολλών νεοτέρων Ηρακλειωτών.
Βέβαια το σημερινό ρολόι ως έχει, δεν διαθέτει τίποτα το πρωτότυπο, δεν παύει όμως να συνεχίζει την ιστορία της πλατείας μας. Και δυστυχώς θα πρέπει και εγώ να συμφωνήσω με πλήθος άλλων Ηρακλειωτών ότι η θέση του είναι τελείως ακατάλληλη διότι εμποδίζει την άνετη κυκλοφορία των πεζών.
Ελπίζουμε όμως ότι με την αποπεράτωση του κτιρίου της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, θα τοποθετηθεί σ’ ένα σημείο όπου θα εξυπηρετεί καλύτερα χωρίς να προσβάλει την αισθητική της πλατείας.