Του Γιώργη Μπαγκέρη
Τριάντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα 8 Φλεβάρη του 2015 από τον πρόωρο χαμό του μεγάλου Ανωγειανού άντρα, του Αρχάγγελου της Κρήτης και όλης της Ελλάδας Νίκου Ξυλούρη.
Μια παγωμένη Παρασκευή διάλεξε ο Χάρος να πάρει έναν άνθρωπο που ξεπέρασε τα στενά όρια της Ελλάδας και πλέον έχει γίνει Παγκόσμιο σύμβολο αγνότητας, αυθεντικότητας, καθαρού λόγου και Αντίστασης κατά όλων όσων προσβάλλουν τις ελευθερίες του ανθρώπου.
”Μια μέρα μια Παρασκευή θα πέσω να πεθάνω,
και μια Λαμπρή θα αναστηθώ από το χώμα απάνω…”.
Από νωρίς σήμερα το πρωϊ ο Δήμος Ανωγείων έχει ανοιχτά τα μεγάφωνα στους δρόμους κι ακούγονται τα τραγούδια του Ξυλούρη, ελάχιστος φόρος τιμής στον άνθρωπο που εκτόξευσε τη φήμη του χωριού μας στη διάρκεια της τόσο σύντομης αλλά πολυτάραχης και δημιουργικής ζωής του. Ο Πολιτιστικός σύλλογος παίρνει αργότερα τη σκυτάλη και με τρισάγιο στη μνήμη του, επίσκεψη στο σπίτι του, αλλά και μουσική βραδιά στο Δημοτικό σχολείο, όπου θα προβληθεί βίντεο για τη ζωή του φτιαγμένο με υπέροχο τρόπο από την Ελπινίκη Σκουλά ,θα τον τιμήσει επίσης όπως του αρμόζει.
Οι Ανωγειανοί τον τιμούν καθημερινά. Σήμερα στα περισσότερα καφενεία μεγαλύτεροι θα διηγούνται ιστορίες που έζησαν με το Νίκο και οι νεότεροι θα τις ακούν άλλοτε με αισθήματα ζήλιας που δεν τον έζησαν και άλλοτε με αισθήματα περηφάνιας που ο Νίκος όλων των Ελλήνων ήταν Ανωγειανός.
8 Φεβρουαρίου 1980 ήταν η μέρα που σταμάτησε ο χρόνος στα Ανώγεια και όσοι δεν κατάφεραν να τον αποχαιρετήσουν από κοντά στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών θρηνούσαν ο καθείς με τον τρόπο του στο χωριό. Εκατοντάδες ήταν οι μαυροφορεμένοι Ανωγειανοί που πήγαν στην Αθήνα τότε και κράτησαν στους ώμους του το φέρετρο αυτού που τους έδειξε ότι ο Ανωγειανός φέρει μεγάλη την ευθύνη και το βάρος της καταγωγής του όπου και να ζει. Εκφράζοντας και τα συναισθήματα σύσσωμης σχεδόν της κοινής γνώμης του χωριού,περιμένουν οι περισσότεροι μετά το άγαλμα που στήθηκε για αυτόν έξω από το Θέατρο που φέρει το όνομα του και την μεταφορά κάποια μέρα των οστών του στα Ανώγεια για την δημιουργία ενός ειδικού μνημείου για τον Ψαρονίκο.
Στα Ανώγεια τα μοιρολόγια ηχούσαν από τις γυναίκες σε όλο το χωριό, ειδικά στο αγαπημένο του Περαχώρι. Ένα από αυτά το είπε τότε η χαροκαμένη μάνα του Ψαρονίκο άρρωστη και η ίδια στο κρεβάτι της. Ένα απόσπασμα από αυτά που είπε η μητέρα του σε μοιρολόγι είναι το εξής:
Υγιέ μου φεγγαρόλουστε υγιέ μου,
αθέ τω γαρεφάλω,καντιφέ μου.
Ποια μοίρα σε κυνήγησε παιδί μου,
να πάω να τση κλάψω γιασεμί μου.
Να πάρει εμέ να αφήσει εσέ χαρά μου,
ι τη δυστυχισμένη έρωτα μου.
Και που να βρω ένα βότανο αθέ μου,
ω!για να σ’ αναστήσω μενεξέ μου.
Ίντα καιρός σε πλάνταξε αητέ μου,
Νίκο μου Ψαρονίκο διαλεχτέ μου.
Για τον Νίκο μίλησαν πολλοί την ημέρα του θανάτου του εμείς επιλέγουμε τα λόγια του αείμνηστου πλέον μεγάλου πολιτικού και φίλου του ,Γιάννη Κεφαλογιάννη. Είπε τότε ο Τσουρογιάννης που θυμήθηκε και την τελευταία του ”κοντυλιά” πριν την αρρώστια, τα εξής:
“Είμαστε μαζί από παιδιά, στην ίδια γειτονιά, στο ίδιο σχολειό. Μαζί κάναμε τα πρώτα βήματα στα σοκάκια του Κάστρου. Σαν γίναμε παλικάρια εκείνος ήταν ο αρχηγός στις νυχτερινές μας καντάδες κάτω από τα κλειστά παράθυρα των κοριτσιών. Ήμουν δίπλα του στα πρώτα βήματα της καριέρας του. Στις πρώτες του δειλές εμφανίσεις στα κέντρα της Αθήνας και έπειτα στις μπουάτ της Πλάκας. Θυμάμαι ακόμα το πρώτο του δοκιμαστικό συμβόλαιο για 40 μέρες στην “Λήδρα” και την επιτυχία του στην άγνωστη μέχρι εκείνη την ώρα γι’ αυτόν δουλειά. Θυμάμαι τη συναυλία στο “Σπόρτιγκ” που έδωσε ο σύλλογος Κρητών το Μάιο του ’72 και τον Νίκο να τραγουδά την Ξαστεριά και να δακρύζει . Δεν είχε εχθρούς, είχε μόνο φίλους. Δεν θύμωνε ποτέ, γελούσε πάντα . Το τελευταίο μας γλέντι έγινε το καλοκαίρι του ’78, σε ένα γάμο στ’ Ανώγεια. Εκεί έπαιξε την τελευταία του “κοντυλιά” και εγώ χόρεψα”.
Τιμή και δόξα στον Ψαρονίκο της ξαστεριάς…
http://www.anogi.gr/