Πριν 25 περίπου χρόνια , ο παραδοσιακός Νεοέλληνας αστός ξυπνούσε το πρωί και αφού ετοιμαζόταν για τη δουλειά , έπαιρνε το παλαιάς τεχνολογίας λεωφορείο για να μεταβεί στον προορισμό του. Όταν έφτανε εκεί –συνήθως χωρίς καθυστερήσεις , εφόσον δεν υπήρχε κυκλοφοριακή συμφόρηση - παράγγελνε τον παραδοσιακό ελληνικό καφέ και διάβαζε την εφημερίδα του. Μετά τη δουλειά, γυρνούσε συνήθως στο σπίτι του και είτε παρακολουθούσε την κρατική τηλεόραση ή περνούσε κάποιες ευχάριστες ώρες στο καφενείο της γειτονιάς παίζοντας τάβλι , το εθνικό μας «άθλημα» .
Για την ψυχαγωγία του υπήρχαν οι λιγοστοί κινηματογράφοι, τα θέατρα και τα ταβερνάκια , όπου απολάμβαναν άφθονους γευστικούς ελληνικούς μεζέδες συνοδευόμενους από την καθιερωμένη ρετσίνα. Οι γονείς πήγαιναν με τα παιδιά τους στα λούνα παρκ ή ίσως κάποιες Κυριακές για πικ-νικ στην ύπαιθρο. Επίσης,το θέατρο σκιών και οι καραγκιοζοπαίχτες ήταν η απόλαυση μικρών και μεγάλων παιδιών.
Όσο για το εμπόριο εκείνης της εποχής , οι δυνατότητες ήταν περιορισμένες γι αυτό και οι νοικοκυρές έκαναν τα ψώνια τους στο παντοπωλείο της γειτονιάς τους, όπου ψώνιζαν συνήθως «βερεσέ» σύμφωνα με την λαϊκή διάλεκτο μια και η χρήση των πιστωτικών καρτών, του αποκαλούμενου «πλαστικού χρήματος» ήταν άγνωστη για τα δεδομένα της μικρομεσαίας αστικής οικογένειας .
Όσο για τους τότε Έλληνες εφήβους, πήγαιναν στο σχολείο φορώντας τις μαθητικές «ποδιές» τους , έξι ημέρες την εβδομάδα. Παρακολουθούσαν μαθήματα Αγγλικής κυρίως γλώσσας και κάποιοι από αυτούς φοιτούσαν στο ωδείο μαθαίνοντας να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο ενώ τα κορίτσια ασχολούνταν με το μπαλέτο ή τη ρυθμική γυμναστική. Τα σχολικά πάρτι της δεκαετίας του ‘70 και οι ντίσκο που έφερναν ξενόφερτα ακούσματα αποτελούσαν την προσφιλέστερη μορφή ψυχαγωγίας τους .
Αν γυρίσουμε το χρόνο 25 περίπου χρόνια μπροστά και δεν ασχοληθούμε τόσο με τις σταδιακές εξελίξεις και αλλαγές στον ελληνικό τρόπο ζωής αλλά εστιάσουμε στο νέο μοτίβο δράσης του απλού πολίτη θα μείνουμε έκθαμβοι!
Σήμερα ο Έλληνας ξυπνά από τη μελωδία του κινητού τηλεφώνου του. Παίρνει τα νέας τεχνολογίας λεωφορεία, ή, δυστυχώς για το περιβάλλον ,το ιδιωτικό του αυτοκίνητο και κατευθύνεται μαζί με ένα πλήθος ανθρώπων στον προορισμό του, τη δουλειά ή το σχολείο, αν συμπεριλάβουμε και τους μαθητές.
Όπως προαναφέρθηκε η ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα προκάλεσε σημαντικές αλλαγές και στον τρόπο ζωής των απλών πολιτών, χωρίς όμως να αλλοιώσει την εθνική τους ταυτότητα. Με άλλα λόγια,η ποιότητα ζωής του βελτιώθηκε σε πολλούς τομείς.
Ας δούμε, λοιπόν, ποια είναι αυτά τα ξενόφερτα πρότυπα που εισέρευσαν στη χώρα μας και διευκόλυναν τη ζωή των νεοελλήνων δίνοντας μια ευρωπαϊκή χροιά στην ιδιαιτερότητα της Ελλάδας.
Στο συγκοινωνιακό δίκτυο, η ζεύξη Ρίου-Αντίρριου με τη γέφυρα που είναι έργο Γάλλου αρχιτέκτονα αποτελεί επίτευγμα αρχιτεκτονικής ευρωπαϊκών προδιαγραφών . Η γέφυρα Ρίου-Αντίρριου είναι η πλησιέστερη προβολή της Πελοποννήσου προς τη στερεά Ελλάδα, σε απόσταση τεσσάρων περίπου ναυτικών μιλίων βορειοανατολικά της Πάτρας και αποτελεί το νότιο όριο του Στενού Ρίου-Αντιρρίου, το οποίο έχει πλάτος ένα ναυτικό μίλι και βάθος 59 μέτρα και διευκολύνει την μετάβαση απ’ τη Στερεά Ελλάδα στην Πελοπόννησο μέσα σε ελάχιστα λεπτά.
Στις αθλητικές εγκαταστάσεις, αξιοθαύμαστη είναι η κατασκευή του Ολυμπιακού Σταδίου (ΟΑΚΑ) ,το οποίο και φιλοξένησε την Ολυμπιάδα του 2004 στην Αθήνα. Το Ο.Α.Κ.Α. είναι το μεγαλύτερο αθλητικό σύμπλεγμα στην Ελλάδα, κατασκευασμένο σύμφωνα με τις ολυμπιακές προδιαγραφές. Επιπλέον καταλαμβάνει μια έκταση 1000 τετραγωνικών μέτρων σε μια περιοχή που ανήκει στο δήμο Αμαρουσίου και προσφέρει μεγάλης χωρητικότητας αίθουσες για πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαφημιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, συνέδρια, σεμινάρια, συμβούλια και συνεντεύξεις τύπου. Επίσης, το στέγαστρο έργο του Ισπανού αρχιτέκτονα και κατασκευαστή Καλατράβα αποτέλεσε θέμα πολλών συζητήσεων σχετικά με το αν το έργο αυτό χαρακτηρίζει τον Ελληνικό πολιτισμό ή όχι. Το στέγαστρο Καλατράβα δεν είναι πραγματικά ένα αρχιτεκτόνημα αλλά ένα τεχνολογικό γλυπτό. Ως έργο τέχνης όμως δεν μπορεί παρά κάτι να συμβολίζει. Ίσως συμβολίζει την αφθονία και την υψηλή ποιότητα των υλικών στοιχείων του πολιτισμού καθώς και την ευκολία της υλοποίησης του πραγματικά θαυμαστού καινούριου κόσμου πού ονειρευόμαστε σαν κοινωνία. Στον ίδιο τομέα ανήκει και το γήπεδο του Ολυμπιακού στο Φάληρο, το οποίο το αποκαλούμε Καραϊσκάκη.
Στον τομέα της οικονομίας, η διάθεση προϊόντων σε μια ευρύτερη αγορά οδήγησε στην ίδρυση αλυσίδων επιχειρήσεων που προσφέρουν δυνατότητα αγοράς μιας ποικιλίας προϊόντων σε ανταγωνιστικές τιμές
![]()
Το 1963 το πρώτο CARREFOUR άνοιξε λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Παρίσι. Το 1991 η PROMODES ανοίγει στην Ελλάδα (Άλιμος) το πρώτο υπερμάρκετ της εταιρίας.
Το 1999 σηματοδοτείται από την άφιξη της CARREFOUR στην Ελλάδα. Σε λιγότερο από 2 χρόνια γίνεται ο πρώτος όμιλος διανομής σε εθνικό επίπεδο χάρη στη συγχώνευση και την συμφωνία με την Μαρινόπουλος ΑΕ. Σήμερα, στην Ελληνική αγορά του λιανικού εμπορίου- με 10,5 εκατομμύρια κατοίκους –δραστηριοποιούνται πάνω από 65 αλυσίδες διανομής, κυρίως σουπερμάρκετ.
Επιπλέον , στον ίδιο τομέα, η ιδέα των εκπτωτικών πολυκαταστημάτων και εκπτωτικών εμπορικών κέντρων (factory outlet-discount malls) βρήκε την πρώτη της εφαρμογή στις ΗΠΑ, το 1915, με την Flemington cut glass, κατασκευάστρια εταιρία οικιακών γυάλινων προϊόντων. Τα factory outletς στηρίζονται σε δύο κυρίαρχα στοιχεία: Πρώτον, στο γεγονός ότι όλα τα προϊόντα προς πώληση είναι υψηλής ποιότητας και πάντοτε καταξιωμένες μάρκες στην συνείδηση του καταναλωτή και δεύτερον, στο γεγονός ότι προσφέρονται σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές.
Στον τομέα του ελεύθερου χρόνου τα INTERNET CAFE είναι χώροι που απορροφούν ένα σημαντικό κομμάτι του ελεύθερου χρόνου τόσο των εφήβων όσο και των ενηλίκων. Η πλοήγηση στο διαδίκτυο προσφέρει πρόσβαση σε όλους τους τομείς και ενημέρωση τόσο σε εσωτερικά όσο και σε διεθνή θέματα. Το INTERNET εάν χρησιμοποιηθεί σωστά μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εκπαιδευτικό βοήθημα και απαραίτητο επαγγελματικό εργαλείο. Επίσης, η συζήτηση ( chat ) με άτομα από άλλες χώρες είναι μια τάση της εποχής που έχει παρασύρει και τους Έλληνες σε μια ανταλλαγή ιδεών και τρόπων σκέψης.
Αν και οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων δεν έχουν αλλάξει, στη βάση τους έχουν επηρεασθεί αρκετά από την εισαγωγή της ιδέας του ΓΡΗΓΟΡΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ (fast food). Έτσι ιδρύεται το πρώτο κατάστημα fast food GOODY’S στη Θεσσαλονίκη. Η GOODY’S A.E. είναι η μεγαλύτερη εταιρία εστιατορικών υπηρεσιών στην Ελληνική αγορά και μια από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες αλυσίδες γρήγορης εστίασης στην Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1983 εισάγεται πιλοτικά σε δυο καταστήματα το club sandwich που έμελλε να γίνει ίσως το πιο περιζήτητο προϊόν στο μενού των εστιατορίων της GOODY’S και ένα από τα πιο αγαπημένα πιάτα των εφήβων.
Παρ’ όλα αυτά οι έλληνες συνεχίζουν να τιμούν τα παραδοσιακά ψητοπωλεία που έχουν προσαρμόσει το ωράριο λειτουργίας τους ώστε να εξυπηρετούν εργαζόμενους ανθρώπους από το μεσημέρι έως αργά το βράδυ.
Όσον αφορά το τομέα της ψυχαγωγίας, παρατηρούμε ότι οι τοπικοί κινηματογράφοι αντικαταστάθηκαν από συμπλέγματα αιθουσών προβολής ταινιών όπως το VILLAGE PARK και τα STER CINEMAS.
H VILLAGE ROADSHOW LTD είναι μια πολυεθνική εταιρία με έδρα τη Μελβούρνη της Αυστραλίας με επιχειρηματική δραστηριότητα σε 16 χώρες του κόσμου. Από το 1954 που ιδρύθηκε, είχε επικεντρωθεί στον τομέα της ψυχαγωγίας και είναι σήμερα η μεγαλύτερη εταιρία πολυκινηματογράφων στον κόσμο. Το village entertainment park, στην περιοχή του Άγιου Ιωάννη Ρέντη, αποτελεί το πιο πρωτοποριακό έργο ανάπτυξης για τα ελληνικά δεδομένα, με 20 αίθουσες, χωρητικότητας 4491 ατόμων και το μεγαλύτερο και το πιο σύγχρονο εμπορικό κέντρο της Ελλάδας. Αποτελεί ένα μοναδικό χώρο ψυχαγωγίας που ανέδειξε την ευρύτερη περιοχή και που συχνά επισκέπτονται μικροί και μεγάλοι.
Τα STER CINEMAS δημιουργήθηκαν με στόχο να προσφέρουν στους λάτρεις της μεγάλης οθόνης την απόλυτη κινηματογραφική εμπειρία. Οι 35 αίθουσες των STER CINEMAS μελετήθηκαν, σχεδιάστηκαν και διαμορφώθηκαν ειδικά για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες ενός απαιτητικού, ευαισθητοποιημένου κοινού, που αναζητούσε κάτι παραπάνω από τις ήδη υπάρχουσες αίθουσες.
Στον ίδιο τομέα, το ALLOU FUN PARK που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια μικρογραφία της Disneyland, προσφέρει ευχάριστες και ξέγνοιαστες στιγμές σε μικρά και μεγάλα παιδιά!!! Οι επισκέπτες μπορούν να ανέβουν στο shock tower ύψους 42 μέτρων, στο πανόραμα, στο top speed, στη βάρκα των πειρατών, στο la isla, καθώς επίσης και σ’ένα πραγματικά ξέφρενο περιστρεφόμενο τρενάκι!
Στον τομέα της νυχτερινής διασκέδασης παρατηρείται η συνύπαρξη του ελληνικού και του ευρωπαϊκού τρόπου. Έτσι, η λαϊκή μουσική μέσα από την οποία ο Έλληνας συνήθιζε να εκφράζει τις χαρές και τις λύπες του ακούγεται στα αποκαλούμενα «ρεμπετάδικα» με τη συνοδεία τοπικών ιάτων και ελληνικού κρασιού, το οποίο ανέκαθεν δημιουργούσε ευθυμία και διάθεση για διασκέδαση. Ακόμη η ύπαρξη μιας πληθώρας από νυχτερινά κέντρα διασκέδασης αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στο χώρο αυτό σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Παράλληλα με τα λαϊκά και τα ελληνικά ποπ ακούσματα υπάρχουν και οι δυτικοί ήχοι της pop και της rock, της mainstream μουσικής, της jazz και της heavy metal που διαχέονται στα αναρίθμητα bar και club της ελληνικής πρωτεύουσας καθώς και της περιφέρειας. Σ’ αυτούς τους χώρους οι νέοι και οι νέες διασκεδάζουν όπως και εκατομμύρια άλλοι ευρωπαίοι.
Επιπλέον, κάποιοι χώροι που προσφέρουν ψυχαγωγία και στιγμές ξενοιασιάς είναι το water park.Οι αναπτυσσόμενοι ρυθμοί του τουρισμού στην Κρήτη, η πλούσια και ποικίλη υποδομή του νομού και η ανάγκη εναλλακτικών μορφών τουρισμού οδήγησαν στην κατασκευή ενός υδροψυχαγωγικού άρκου διεθνών προδιαγραφών. Η αρχιτεκτονική ανατέθηκε σε μεγάλο γραφείο του εξωτερικού και τα παιχνίδια εισήχθησαν από τον ίδιο κατασκευαστικό οίκο του Καναδά ,ο οποίος προμηθεύει και τα πάρκα της Disneyland!
Τελειώνοντας την παρουσίαση μας θα θέλαμε να τονίσουμε ότι αν και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού τείνει να μοιάσει στους αστούς των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών, η μεσογειακή ιδιοσυγκρασία και η εθνική κληρονομιά δρουν ανασταλτικά στο σχηματισμό που τυποποιημένου ευρωπαίου πολίτη. Τα ήθη, τα έθιμα και οι θρησκευτικές δοξασίες μας κάνουν να ξεχωρίζουμε από τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα , συναντώνται το παλιό με το καινούριο κι έτσι επιτυγχάνεται το πάντρεμα του μοντέρνου τρόπου ζωής με την παραδοσιακή Ελληνική νοοτροπία.