Το Αστυράκι είναι χωριό στο νομό Ηρακλείου, με 241 κατοίκους. Υπάγεται διοικητικά στο Δήμο ΜΑΛΕΒΙΖΙΟΥ. Βρίσκεται στην επαρχία Μαλεβιζίου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 27 χιλιόμετρα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και τη γεωργία, ωστόσο η απόδοση του εδάφους είναι ανεπαρκής και έτσι αναγκάζονται να εργάζονται σε ξένες εργασίες. Τη δεκαετία του ' 70 πολλοί από αυτούς μετανάστευσαν στη Γερμανία και σε άλλες χώρες. Στον οικισμό λειτουργεί Δημοτικό σχολείο και υπάρχει γήπεδο ποδοσφαίρου χωρίς κερκίδες. Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Στις 21 Μαΐου τελείται το πανηγύρι στο Αστυράκι.
Το ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα (Δ.δ. Αστυρακίου) έχει συνολικά 250 κατοίκους και περιλαμβάνει με βάση την απογραφή πληθυσμού του 2001:
Το Αστυράκι (παλαιότερα Αστυράκιον), έδρα του δημοτικού διαμερίσματος.
Το Καμαράκι (παλαιότερα Καμαράκιον), με μόλις 9 κατοίκους. Αυτό το χωριό υπαγόταν στο Αστυράκι και όταν ακόμη το τελευταίο ήταν Κοινότητα. Τη δεκαετία του ' 60 από τον οικισμό έφυγαν παραπάνω από το μισό του πληθυσμού. Πολιτιστικά δραστήριος είναι ο πολιτιστικός σύλλογος Καμαρακίου.
Το Αστυράκι αναφέρεται (Astirachi) στον κατάλογο του Καστροφύλακα (Κ 174) το 1583, με 81 κατοίκους, υπαγόμενο τότε στην επαρχία Μυλοποτάμου. Στο Κ 175 της ίδιας πηγής αναφέρεται και ο οικισμός Καμαράκι (Camarachi), με 110 κατοίκους.
Στην περιοχή του χωριού Αστυράκι βρίσκεται σπήλαιο, που φέρει το όνομα Σαλές ή Αγρανίτας. Κατά τις κρητικές επαναστάσεις, το εν λόγω μέρος αποτέλεσε καταφύγιο για τους κατοίκους. Κοντά στον οικισμό Καμαράκι είναι ο Μαρμαρόσπηλιος ή Χαϊνόσπηλιος, ο οποίος πολλές φορές λέγεται από τους κατοίκους "Λαβύρινθος". Εκεί είχε το καταφύγιό του ο διάσημος χαΐνης Παλμέτης (1790-1834), από όπου και το όνομα.
Το 1867 έλαβε χώρα μεταξύ των χωριών Αστυράκι και Καμαριώτη μεγάλη μάχη κατά την οποία σκοτώθηκαν 500 Τούρκοι.
Ο επισκέπτης μαγεύεται από το τοπίο, είτε διασχίζοντας την Τύλισο και το πανέμορφο Γωνιανό φαράγγι είτε ερχόμενος από το Δήμο Μυλοποτάμου. Ακόμη μέσω χωματόδρομου μπορεί κανείς να επισκεφθεί το χωριό Φόδελε αλλά και άλλα χωριά της περιοχής όπως Δαμάστα, Μάραθος ακολουθώντας την παλιά εθνική οδό.
Οι κάτοικοι του χωριού, λίγοι αλλά φιλόξενοι και εργατικοί, ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία και την γεωργία. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι η κρητική διατροφή και ο μεσογειακός τρόπος ζωής, που ακολουθούν, τους καθιστά τους μακροβιότερους της περιοχής.
Το χωριό αποτελεί πόλο έλξης πολλών τουριστών κυρίως το καλοκαίρι καθώς βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Οι κλιματολογικές συνθήκες είναι ιδανικές για θερινές αλλά και χειμερινές διακοπές στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα οποία διαθέτει το χωριό.
Το χωριό οφείλει το όνομα του στον Αστύρακα, ιερό φυτό που χρησιμοποιήθηκε από τα αρχαία χρόνια για την παραγωγή θυμιάματος. Οι αρχαίοι Κρήτες λάτρευαν τον Απόλλωνα ως Στυρακίτη, δενδρική θεότητα, κληρονόμο του πανάρχαιου θεού της βλάστησης. Υπήρχε, μάλιστα, και το Στυράκιον όρος.
Η ανησυχία και η αγάπη για πολιτιστικές δραστηριότητες στον τόπο, οδήγησε στη δημιουργία του Πολιτιστικού Συλλόγου με την επωνυμία «Ο Αστύρακας». Ο Σύλλογός μας ιδρύθηκε στις 3 Μαΐου 2010 με αφορμή έναν στόχο, να σμίγουμε, γιατί με αυτόν τον τρόπο παράγεται πολιτισμός. ΣΥΛΛΟΓΟΣ σημαίνει ΟΛΟΙ ΕΜΕΙΣ, οι απανταχού Αστυρακιανοί, οι έχοντες σχέσεις με αυτούς αλλά και οι φίλοι των Αστυρακιανών.
Βασικός στόχος αποτελεί η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς σε δύναμη ανάπτυξης για το χωριό. Τα πλούσια φυσικά τοπία της περιοχής, το σπήλαιο, που φέρει το όνομα Σαλές ή Αγρανίτας, ο Μαρμαρόσπηλιος ή Χαϊνόσπηλιος είναι σπάνιας ομορφιάς και παράλληλα τόποι ιστορικής αναφοράς. Νιώθουμε την ανάγκη να τους προβάλλουμε και να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για μεγαλύτερη επισκεψιμότητα από την ευρύτερη περιοχή. Θέλουμε να διασφαλίσουμε την παράδοση αλλά και να συντηρήσουμε και να αναδείξουμε τα μνημεία της περιοχής. Να βάλουμε και εμείς τις πινελιές μας στον οικισμό που λέγεται Αστυράκι, να συμβάλουμε αναπτυξιακά ώστε να συνεχίσει την ύπαρξή του.
