Βρίσκεται 8 μίλια νότια της Ιεράπετρας. Οι Γεραπετρίτες την αποκαλούν απλώς «Νησί» καθώς υπάρχει μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους, μια σχέση που χάνεται μέσα στο χρόνο. Για πέντε μήνες ,από τα μέσα Μαΐου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια μικρών επιβατηγών σκαφών, που αναχωρούν από το λιμάνι της Ιεράπετρας με προορισμό το νησί.
Στη μαγεία του Λιβυκού πελάγους το ταξίδι γίνεται συνήθως παρέα με ασημόγλαρους ενώ σπάνια κάνουν την εμφάνισή τους και δελφίνια. Μετά από ταξίδι το περισσότερο μίας ώρας τα σκάφη προσεγγίζουν τη νότια πλευρά του νησιού, που είναι συνήθως πιο απάνεμη.Η αποβίβαση γίνεται στη θέση «Βουγιού Μάτι», όπου υπάρχει μια μικρή προβλήτα και ο χώρος υποδοχής.
Οι εκδρομές είναι ολοήμερες και οι επισκέπτες έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή τους για να περιηγηθούν στα μονοπάτια της Χρυσής, να κάνουν μπάνιο στα γαλαζοπράσινα νερά της και να γευματίσουν στο περίπτερο του Δήμου Ιεράπετρας.
.jpg)
Η Χρυσή είναι ένα σχεδόν επίπεδο νησί έχοντας μέσο υψόμετρο μόλις 10m. Από μακριά φαίνεται σα μια λεπτή λωρίδα γης που προεξέχει από τη θάλασσα. Έχει μέγιστο μήκος 5km, μέσο πλάτος 1km και καταλαμβάνει έκταση περίπου 5km2. Το ψηλότερο σημείο βρίσκεται ανατολικά στη θέση Κεφάλα και φτάνει τα 31 m. Εκεί υπάρχει και το δασικό φυλάκιο, που έχει θέα ολόκληρο το νησί.
Περίπου 700m ανατολικά της Χρυσής υπάρχει το Μικρονήσι, ένα βραχώδες νησάκι, το οποίο καταλαμβάνει έκταση μόλις 117 στρέμματα.
Η θάλασσα γύρω από τα νησιά είναι ρηχή. Σε απόσταση 1km προς Βορρά και σχεδόν 500m προς Νότο δεν είναι βαθύτερη από 100m, ενώ η ισοβαθής των 5m ενώνει τη Χρυσή με το Μικρονήσι.Τα πετρώματα και το έδαφος
Τα βασικά πετρώματα της Χρυσής δημιουργήθηκαν με τη στερεοποίηση λάβας, που εκχύθηκε από υποθαλάσσιο ηφαίστειο εκατομμύρια χρόνια πριν.
Περίπου 700m ανατολικά της Χρυσής υπάρχει το Μικρονήσι, ένα βραχώδες νησάκι, το οποίο καταλαμβάνει έκταση μόλις 117 στρέμματα.
Η θάλασσα γύρω από τα νησιά είναι ρηχή. Σε απόσταση 1km προς Βορρά και σχεδόν 500m προς Νότο δεν είναι βαθύτερη από 100m, ενώ η ισοβαθής των 5m ενώνει τη Χρυσή με το Μικρονήσι.Τα πετρώματα και το έδαφος
Τα βασικά πετρώματα της Χρυσής δημιουργήθηκαν με τη στερεοποίηση λάβας, που εκχύθηκε από υποθαλάσσιο ηφαίστειο εκατομμύρια χρόνια πριν.
Περπατώντας στην περιφέρεια του νησιού ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από τα χρώματα των πετρωμάτων (καστανοκόκκινο, γκριζοπράσινο, μαύρο).Το μεγαλύτερο μέρος της Χρυσής καλύπτεται από άμμο. Στα επίπεδα μέρη το έδαφος είναι σχετικά συμπαγές και αποτελείται από λεπτόκοκκη κοκκινωπή άμμο, που σε μεγάλο ποσοστό είναι καλυμμένο από βρυόφυτα και λειχήνες.
Στα μέρη όπου υπάρχουν αμμοθίνες η άμμος είναι χοντρόκοκκη και κιτρινωπή. Αυτή συγκρατείται κυρίως από το εκτεταμένο ριζικό σύστημα των κέδρων, αλλά και από το φύλλωμά τους, το οποίο αγγίζει το έδαφος.
Tα απολιθώματα
Όλα τα απολιθώματα (49 συνολικά είδη, κοχύλια, πεταλίδες, κοράλλια, αχινοί).που έχουν βρεθεί στο νησί είναι θαλάσσιας προέλευσης. Αποτέθηκαν πάνω στα ηφαιστειακά πετρώματα πριν από 350.000 έως 70.000 χρόνια, όταν η Χρυσή ήταν ακόμη βυθισμένη στο νερό…Οι βόρειες ακτές της Χρυσής είναι γεμάτες κοχύλια και ιδιαίτερα στην ανατολική πλευρά της βόρειας παραλίας το πλήθος τους είναι τέτοιο, που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά του νησιού.
Το κεδρόδασος της Χρυσής είναι ιδιαίτερα σπάνιο σε έκταση και σε δομή για τον ελλαδικό χώρο. Έχει έκταση 350 περίπου στρέμματα και η πυκνότητα των κέδρων είναι 14 δέντρα ανά στρέμμα. Περιλαμβάνει αιωνόβια δέντρα με μέση ηλικία από 200 ως 300 χρόνια, ύψος μέχρι και 10 μέτρα και διάμετρο του κορμού που φτάνει το 1 m.
Οι κέδροι έχουν ριζικό σύστημα που αναπτύσσεται σε ακτίνα τουλάχιστον διπλάσια από το ύψος τους! Εκτός από τις μεγάλες ρίζες τους μια τεράστια ποσότητα πολύ λεπτών ριζών διαμορφώνουν ένα πυκνό πλέγμα που συγκρατεί την άμμο.
Ο αριθμός των φυτικών ειδών της Χρυσής είναι πολύ μεγάλος σε σχέση με την έκτασή της και αντιστοιχεί στο 1/20 της κρητικής χλωρίδας! Τα είδη αυτά, που υπάρχουν στο νησί, κυμαίνονται από σπάνια σε ακτές της νότιας κυρίως Ευρώπης έως μοναδικά σ’ όλο τον κόσμο.
Στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Χρυσή η ποικιλία και οι πληθυσμοί των θαλάσσιων ειδών αυξάνουν κατακόρυφα, γιατί το νερά είναι πολύ ρηχά. Μια έκταση περίπου εξαπλάσια αυτής του νησιού (30km2) το κυκλώνει, χωρίς να ξεπερνά σε βάθος τα 20m.
Τα περισσότερα είδη ζώων του νησιού έχουν μεσογειακή εξάπλωση. Κανένα δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο.
Στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Χρυσή η ποικιλία και οι πληθυσμοί των θαλάσσιων ειδών αυξάνουν κατακόρυφα, γιατί το νερά είναι πολύ ρηχά. Μια έκταση περίπου εξαπλάσια αυτής του νησιού (30km2) το κυκλώνει, χωρίς να ξεπερνά σε βάθος τα 20m.
Τα περισσότερα είδη ζώων του νησιού έχουν μεσογειακή εξάπλωση. Κανένα δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο.
Η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta έχει παρατηρηθεί πολλές φορές στο νησί, χωρίς, όμως, να έχει αναφερθεί ωοτοκία. Έχουν αναφερθεί συνολικά πάνω από 120 είδη πουλιών, στην πλειοψηφία τους μεταναστευτικά, τα οποία βρίσκουν τροφή και ξεκούραση στο νησί, για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Στα πρόσφατα χρόνια είχαν εισαχθεί από τους κατοίκους της απέναντι ακτής πέρδικες, λαγοί και κουνέλια. Οι λαγοί, έχουν εκλείψει, ενώ γίνεται συστηματική προσπάθεια για να απομακρυνθούν και τα κουνέλια.
Παλιότερα, όταν ακόμα δεν την απειλούσε τόσο έντονα ο άνθρωπος , η μεσογειακή φώκια (Monachus monachus) έβγαινε για να λιαστεί στις παραλίες του νησιού. Σήμερα σπάνια κάνει την εμφάνισή της και μόνο το τοπωνύμιο «Φωκόσπηλιο» στο βορειοδυτικό άκρο της Χρυσής μας θυμίζει την άλλοτε συχνή παρουσία της.
Τους τελευταίους αιώνες η Χρυσή είναι ακατοίκητη, αλλά παλιότερα υπήρχαν μικροί οικισμοί. Στο δυτικό και ανατολικό μέρος του νησιού είναι εμφανής (διάσπαρτα όστρακα) η δραστηριότητα που αναπτύχθηκε κατά τη Μινωική εποχή. Στα βορειοδυτικά υπάρχει εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που χτίστηκε πιθανότατα το 13ο αιώνα. Βορειοανατολικά της εκκλησίας υπάρχει μια παλιά αλυκή και το μοναδικό σπίτι του νησιού, που είναι χτισμένο πάνω σε αρχαίες εγκαταστάσεις. Νότια και νοτιοδυτικά του Αγίου Νικολάου υπάρχουν πηγάδια και λαξευτοί τάφοι. Ο μεγαλύτερος απ’ αυτούς είναι Ρωμαϊκής εποχής.
Το συνολικό μήκος των μονοπατιών του νησιού είναι περίπου 10km, δηλαδή περίπου τρεις ώρες χαλαρού περιπάτου. Το μόνο που θα χρειαστείτε για να γυρίσετε το νησί είναι απλά αθλητικά παπούτσια και φυσικά καπέλο, αντηλιακό και νερό , απαραίτητα για τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες και την έντονη ακτινοβολία, ιδιαίτερα στους καλοκαιρινούς μήνες.
Ο επισκέπτης που δε θέλει να περπατήσει πολύ, μπορεί να απολαύσει τη γαλαζοπράσινη θάλασσα είτε στην παραλία δίπλα στο χώρο αποβίβασης είτε ακριβώς απέναντι με περπάτημα μόλις 5 λεπτών, στη βόρεια παραλία του νησιού.
Η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος της Χρυσής πέρα από τις ηθικές διαστάσεις που έχει, επιβάλλεται και από ένα αυστηρό εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό καθεστώς προστασίας.
Ο επισκέπτης που δε θέλει να περπατήσει πολύ, μπορεί να απολαύσει τη γαλαζοπράσινη θάλασσα είτε στην παραλία δίπλα στο χώρο αποβίβασης είτε ακριβώς απέναντι με περπάτημα μόλις 5 λεπτών, στη βόρεια παραλία του νησιού.
Η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος της Χρυσής πέρα από τις ηθικές διαστάσεις που έχει, επιβάλλεται και από ένα αυστηρό εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό καθεστώς προστασίας.
ΠΗΓΗ: www.ierapetra.gr/