Η Φινοκαλιά είναι οικισμός του νομού Λασιθίου. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Νεαπόλεως της επαρχίας Μεραμβέλλου. Απέχει από τη Νεάπολη 32 km. Το όνομα του οικισμού προέρχεται από την λέξη Φινοκάλα. Φινοκάλα λέγεται στην Ανατολική Κρήτη η σκούπα και Φινοκαλίζω = σκουπίζω. Είναι η βυζαντινή λέξη το φινοκάλιν και φινοκαλώ = σαρώνω, σκουπίζω.
Το όνομα πιστεύεται ότι έχει τη προέλευση του από το επαγγελματικό επώνυμο του πρώτου οικιστή Φινοκάλης = αυτός που έπλεκε τα φινοκάλια. ο τελευταίοσ οικιστής βουλευτής στρατηγός του θέματος της Κρήτης Ευμάθιος Φινοκάλης (βλ. Σπ. Μαρινάτου, Ευθ. Φινοκάλης, τελευταίος στρατηγός του θέματος Κρήτης 1930). Αν το τοπωνύμιο είναι η Φινοκαλιά, όπως γράφεται στις τελευταίες απογραφές η ετυμολογία πρέπει να οφείλεται σε μοναδικό -για την περιοχή-φυτό φινοκαλιά-βουρλιά.
