Η Ημέρα της Μουσικής άρχισε να γιορτάζεται στο Παρίσι το 1982, με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Πολιτισμού Ζακ Λανγκ, ενώ το 1985 ο θεσμός εξαπλώθηκε έξω από τα γαλλικά σύνορα. Η Αθήνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1985, ήταν η πρώτη εκτός Γαλλίας χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η Γιορτή της Μουσικής.
Μέσα σε λίγα χρόνια, η Ημέρα της Μουσικής έφτασε να είναι ένας πραγματικός θεσμός, ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πολιτιστικό γεγονός που διεξάγεται κάθε 21 Ιουνίου σε περισσότερες από 22 χώρες, από την Ιρλανδία μέχρι το Καζακστάν και από τις Βαλτικές χώρες μέχρι την Κύπρο.
Ερασιτέχνες και επαγγελματίες μουσικοί κατακλύζουν δημοτικούς χώρους, πλατείες, δρόμους, σταθμούς, πάρκα και διάφορους άλλους χώρους, παρουσιάζοντας αφιλοκερδώς συναυλίες απ'όλο το μουσικό φάσμα. Δίνεται, έτσι, η ευκαιρία για μία ευρωπαϊκή πολιτιστική γιορτή που συμβάλλει ώστε να αναπτυχθούν πολιτιστικές ανταλλαγές και συνεργασίες ανάμεσα σε νέους και καθιερωμένους καλλιτέχνες από διαφορετικές χώρες.
Οι φετινές εκδηλώσεις της Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής, που έχουν πανελλαδικό χαρακτήρα με την συμμετοψή 35 πόλεων, είναι αφιερωμένες στην Μελίνα Μερκούρη και στην Ευρώπη του Πολιτισμού, καθώς συμπίπτουν με 20 χρόνια από την υπογραφή της χάρτας της Βουδαπέστης, η οποία δημιούργησε το δίκτυο της Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής. Συμπίπτουν, επίσης, με τα 30 χρόνια του θεσμού της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, που ξεκίνησε από την Αθήνα το 1985, με πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη.
Ο σχεδιασμός της Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής 2015 είναι εμπνευσμένος από το όραμα της Μελίνας Μερκούρη και τους τόσο επίκαιρους λόγους που γέννησαν το θεσμό των Ευρωπαϊκών Πολιτιστικών Πρωτευουσών, όταν ήδη το 1983 είχε αναφέρει ότι «η Ευρώπη χρειάζεται ψυχή», που «μόνο ο πολιτισμός μπορεί να τη προσφέρει».