Η ευσεβής Άννα σύζυγος του Ιωακείμ, πέρασε τη ζωή της χωρίς να μπορέσει να τεκνοποιήσει, καθώς ήταν στείρα. Μαζί με τον Ιωακείμ προσευχόταν θερμά στον Θεό να την αξιώσει να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, με την υπόσχεση ότι θα αφιέρωνε το τέκνο της σε Αυτόν. Πράγματι, ο Πανάγαθος Θεός όχι μόνο της χάρισε ένα παιδί, αλλά την αξίωσε να φέρει στον κόσμο τη γυναίκα που θα γεννούσε το Μεσσία, το Σωτήρα μας Ιησού Χριστό.
Όταν η Παναγία έγινε τριών χρόνων, σύμφωνα με την παράδοση, η Άννα και ο Ιωακείμ, κρατώντας την υπόσχεσή τους, την οδήγησαν στο Ναό και την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία. Ο αρχιερέας παρέλαβε την Παρθένο Μαρία και την οδήγησε στα Άγια των Αγίων, όπου δεν έμπαινε κανείς εκτός από τον ίδιο, επειδή γνώριζε έπειτα από αποκάλυψη του Θεού το μελλοντικό ρόλο της Αγίας κόρης στην ενανθρώπιση του Κυρίου. Στα ενδότερα του Ναού η Παρθένος Μαρία έμεινε δώδεκα χρόνια. Όλο αυτό το διάστημα ο αρχάγγελος Γαβριήλ προμήθευε την Παναγία με τροφή ουράνια. Εξήλθε από τα Άγια των Αγίων, όταν έφθασε η ώρα του Θείου Ευαγγελισμού.
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΑ ΣΤΑ ΕΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Μονόχωρη καμαροσκεπής Εκκλησία κτισμένη το 1858 σε ερείπια παλαιού Ναού. Διατηρεί περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο και φορητές εικόνες.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΡΟΔΙΑ ΔΗΜΟΥ ΜΑΛΕΒΙΖΙΟΥ
Η Μονή Ροδιάς είναι γνωστή ως Ιερό Ησυχαστήριο των Εισοδίων της Θεοτόκου. Το χωριό Ροδιά (ή Ρογδιά) βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μ. στην πλαγιά της Μαρμαροκεφάλας, 16 χλμ. βορειοδυτικά του Ηρακλείου. Πρόκειται για γυναικείο κοινόβιο που ιδρύθηκε το 1990 από τον Μητροπολίτη Νεκτάριο Παπαδάκη.
ΚΑΘΡΕΔΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΕΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
Ο σημερινός καθεδρικός ναός των Εισοδίων χτίστηκε στη θέση παλαιότερου ναού της Θεοτόκου, ο οποίος ανάγεται στον 14οαιώνα.
Η κατασκευή του ναού ολοκληρώθηκε το 1860 στη μορφή της τρίκλιτης βασιλικής με υπερυψωμένο το καλυμμένο από οξυκόρυφη κάμαρα μεσαίο κλίτος.
Τα πλάγια κλίτη καλύπτονται από σταυροθόλια και διαιρούνται καθ'ύψος από το γυναικωνίτη.
Ο ναός, άρρηκτα συνδεδεμένος με τα ιστορικά γεγονότα, υπήρξε άσυλο και καταφύγιο των κατά καιρούς διωκομένων κατά τις εθνικές εξεγέρσεις. Υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τους βομβαρδισμούς της πόλης από τους γερμανούς, τον Μάϊο του 1941.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΕΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Ο μητροπολιτικός ναός του Ρεθύμνου είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου και αποτελεί τον τρίτο κατά σειρά ναό στην ίδια θέση.Κατά την ενετοκρατία υπήρχε ένας μικρός ναός ο οποίος το 1844, κατεδαφίστηκε και στη θέση του χτίστηκε ένας μεγαλύτερος που με τη σειρά του αντικαταστάθηκε το 1956 από τη σημερινή τρίκλιτη βασιλική. Ο ναός διατηρεί το μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1852 και τις φορητές εικόνες του, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η σπάνια εικόνα της Παναγιάς του Πάθους.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΕΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΑΛΑΤΣΑΤΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Ο Ενοριακός Ναός είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η ιστορία της Ενορίας αρχίζει αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν χριστιανοί πρόσφυγες, οι οποίοι προέρχονταν από το χωριό Αλάτσατα της Μικράς Ασίας.
Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΦΟΔΕΛΕ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας, στα βορειοδυτικά του χωριού, χτίστηκε στα ερείπια μίας παλιότερης εκκλησίας του 17ου αιώνα. Η παλιότερη εκκλησία ήταν μια τρίκλιτη βασιλική. Η νεότερη χρονολογείται από τις αρχές της δεύτερης Βυζαντινής περιόδου (11ος αιώνα) κι έχει το τυπικό σταυροειδές σχήμα των Βυζαντινών εκκλησιών.
Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΟΣ ΕΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟ ΣΚΛΑΒΕΡΟΧΩΡΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Στην περιοχή του Καστελίου Ηρακλείου υπάρχουν τέσσερα αξιοπρόσεκτα χωριά. Στο χωριό Σκλαβεροχώρι βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία της Σύλληψης της Παρθένου. Οι καλά διατηρημένες τοιχογραφίες του 15ου και 16ου αιώνα είναι υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητας.
Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΟΥΜΠΕΛΙΝΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΧΟΥΜΕΡΙΑΚΟ
Ο ναός της Παναγίας της Κουμπελίνας ή Κουμπελίδικη (δηλαδή με τρούλλο) είναι κτισμένη στον αρχιτεκτονικό τύπο του απλού εγγεγραμμένου, σταυροειδούς με τρούλλο. Μεταγενέστερα προστέθηκε δυτικά ευρύς καμαροσκέπαστος, εγκάρσιος νάρθηκας. Λείψανα τόξου στα δυτικά της βόρειας όψης δείχνουν ότι αρχικά υπήρχε στην ίδια θέση θολοσκέπαστος νάρθηκας
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΤΣΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Ο ναός της Παναγίας της Οδηγήτριας στο κεντρικό δρόμο της Κριτσάς αποτελεί αρχιτεκτονικό κόσμημα του 19ου αιώνα. Πρόκειται για διμάρτυρο ναό, το νότιο κλίτος του οποίου είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, ενώ το βόρειο στον Άγιο Χαράλαμπο. Σύμφωνα με την επιγραφή πάνω από το ανώφλι της εισόδου η θεμελίωση του ναού έγινε το 1852, ενώ σε φωτογραφίες του Ιταλού Giuseppe Berinda φαίνεται πως τα έτη 1865-1867 δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί η ανοικοδόμησή του. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο του μνημείου, η διαμόρφωση του όγκου, των εσωτερικών και εξωτερικών του επιφανειών, καθώς και ο λιθόγλυπτος διάκοσμος των ανοιγμάτων του αποκαλύπτουν ένα οικοδόμημα συγκερασμού της παράδοσης του τόπου με στοιχεία από τη βυζαντινή, βενετσιάνικη και οθωμανική αρχιτεκτονική. Μέσα στο ναό φυλάσσονται αξιόλογες φορητές εικόνες, όπως η Παναγία η Γαλακτοτροφούσα.
Στο (νότιο) κλίτος τιμώνται τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) και στο βόρειο ο Άγιος Χαράλαμπος.