Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 ξεκινάει από τα Πυρήναια Όρη και καταλήγει στην Κρήτη. Συγκεκριμέναδιέρχεται στην Ελλάδα από την Φλώρινα, διασχίζει ολόκληρη την χώρα φτάνοντας στο Γύθειο και από εκεί νοητά φτάνει στο Καστέλλι και τερματίζει στο Ζάκρο.
Όσον αφορά το κομμάτι που ανήκει στην Κρήτη προσφέρει εναλλαγές τοπίου σε αυτόν που θα αποφασίσει να διασχίσει έστω και ένα τμήμα του, αφού περνά από οικισμούς, μοναστήρια και τα βουνά της Κρήτης.
Το τμήμα του μονοπατιού που διασχίζει τον νομό Ηρακλείου, περνά από τα σημαντικότερα ορεινά μονοπάτια και οικοτόπους. Για την ασφαλή διάβασή του υπάρχει σύστημα σήμανσης.
Σε γενικές γραμμές οι διαδρομές του μονοπατιού είναι βατές χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Σημειώνεται ότι όταν το υψόμετρο υπερβαίνει τα 2000 μ. διατηρεί το υπάρχον χιόνι και επιπλέον επικρατούν ισχυροί και επικίνδυνοι βόρειοι – βορειοδυτικοί άνεμοι.
Το Ε4 είναι διεθνές μονοπάτι υπό την εποπτεία της Ευρωπαικήε Ενωσης ορεινής πεζοπορίαςκαι έχει σχεδιαστεί και σηματοδοτηθεί από την Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης. Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4, ξεκινάει από τα Πυρηναία Όρη στην Ισπανία, διασχίζει τα σύνορα Βουλγαρίας - Ελλάδας στον Προμαχώνα, διασχίζει τον δρόμο Προμαχώνα-Σέρρες μέχρι τη γέφυρα του Στρυμόνα ποταμού όπου διασταυρώνεται με το Ε6 και φθάνει στην Ελλάδα μέσω πρώην Γιουγκοσλαβίας στο φυλάκιο της Νίκης βόρεια της Φλώρινας. Συνεχίζει την πορεία του νότια διασχίζωντας τα βουνά Βέρνων, Βέρμιον, Πιερία και Όλυμπο, νότια της οροσειράς της Πίνδου, τα βουνά της κεντρικής Ελλάδας και καταλήγει στους Δελφούς. Περνάει, έπειτα από τον κόλπο της Κορίνθου στο Γύθιο, διασχίζει την Κρήτη από το νομό Χανίων ως το νομό Λασιθίου, για να περάσει στη συνέχεια στην Πάφο της Κύπρου και να καταλήξει στη Λάρνακα. Προσφέρει, έτσι, τη δυνατότητα στον πεζοπόρο ή τον ορειβάτη να γνωρίσει όλη την ποικιλία του τοπίου αλλά και τον πλούτο της ελληνικής και κυπριακής φύσης.
Η διαδρομή του μονοπατιού στην Ελλάδα χωρίζεται σε 3 τμήματα.:
- Βόρειο, Μεσαίο και Νότιο.
- Το Βόρειο φτάνει μέχρι τα Μετέωρα, το μεσαίο έως τους Δελφούς, και το Νότιο τμήμα διασχίζει την Πελοπόννησο και καταλήγει έως το Γύθειο.
- Το μεγαλύτερο υψόμετρο της συνολικής διαδρομής είναι η κορυφή του Ολύμπου Σκολιό (2.911 μ.). Το κλίμα είναι μεσογειακό και παρουσιάζει μεγάλη ξηρασία το καλοκαίρι και σημαντική διαφορά θερμοκρασίας την ημέρα από τη νύκτα. Η περίοδος που μπορεί να συναντήσει κανείς χιόνια κατά μήκος της διαδρομής είναι από τον Νοέμβριο έως τον Ιούνιο. Η διαδρομή το νότιου τμήματος του Μονοπατιού (Πελοπόννησος και Κρήτη) είναι αρκετά ευκολότερη από εκείνη του βόρειου και μπορεί, στο μεγαλύτερο μέρος της, να περιπατηθεί όλες τις εποχές του χρόνου, επειδή το κλίμα εκεί είναι ηπιότερο.
Η καλύτερη εποχή για να διασχίσει κανείς το μονοπάτι στη Βόρεια και κεντρική Ελλάδα είναι από το Μάϊο μέχρι μέσα του Οκτώβρη. Στη νότια Ελλάδα οι ιδανικότερες εποχές είναι η Άνοιξη και το Φθινόπωρο. Στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη και στην Κύπρο μπορεί κάποιος να διασχίσει το μονοπάτι, έχοντας υπόψη ότι τα βουνά θα είναι καλυμμένα με χιόνι μέχρι και τον Απρίλη.
Η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης είναι ο σύνδεσμος μεταξύ 75 συλλόγων ορειβασίας και πεζοπορίας, που ακολουθούν τις σηματοδοτημένες διαδρομές. Η Ε.Ο.Ο.Α. έχει εκδόσει ενημερωτικά φυλλάδια για το Ε4 σε τρεις γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά και Γαλλικά), και επιπλέον χάρτες που περιέχουν περιγραφές για τα μονοπάτια Ε4 και Ε6 σε δύο γλώσσες (Αγγλικά και Γερμανικά). Επιπλέον εκδίδει έναν αναλυτικό οδηγό για τα καταφύγια στα βουνά, όπου μπορεί κάποιος να μείνει χωρίς καμια χρέωση. Υπάρχουν, επίσης, πάρα πολλοί ταξιδιωτικοί οδηγοί για την πεζοπορία σε όλη την Ελλάδα (Αγγλικά και Γερμανικά).
Οι διαδρομές που εντάσσονται στο νομό Ηρακλείου και ανήκουν στο μονοπάτι Ε4 είναι οι εξής:
- ΑΚΟΛΥΤΑ - ΚΑΜΑΡΕΣ - ΖΑΡΟΣ
![]()
ΖΑΡΟΣ
Το μήκος των επιμέρους διαδρομών είναι αντίστοιχα 9 και 12,5 χλμ. και οι ώρες που απαιτούνται είναι 3 και 3,5. Η προτεινόμενη περίοδος για την πρώτη επιμέρους διαδρομή είναι άνοιξη και φθινόπωρο, ενώ για την δεύτερη όλο το χρόνο. Η αξιολόγηση της διαδρομής την κατατάσσει ως σχετικά εύκολη.
- ΝΙΔΑ - ΡΟΥΒΑΣ - ΖΑΡΟΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 19,5 χλμ. και διαρκεί αντίστοιχα για τις επιμέρους διαδρομές 5 και 2,5 ώρες. Η προτεινόμενη περίοδος είναι από Μάρτιο έως Οκτώβριο. Η αξιολόγηση της διαδρομής την κατατάσσει σχετικά εύκολη.
- ΖΑΡΟΣ - ΡΟΥΒΑΣ - ΚΑΤΑΦΥΠΟ ΕΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΑΝΩ ΑΣΙΤΕΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 21,5 χλμ. και οι ώρες που απαιτούνται για τις επιμέρους διαδρομές είναι αντίστοιχα αλλά και τις επιμέρους διαδρομές 2,5, 5,5 και 1,5 ώρες. Η προτεινόμενη περίοδος είναι από τον Απρίλιο έως Σεπτέμβριο. Η διαδρομή χαρακτηρίζεται ως κουραστική από τον Αϊ Γιάννη μέχρι την Γυριστή, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες.
 |
| ΑΡΧΑΝΕΣ |
- ΑΝΩ ΑΣΙΤΕΣ - ΑΡΧΑΝΕΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 25 χλμ. και διαρκεί 7 ώρες. Η διαδρομή δύναται να γίνει όλο τον χρόνο και χαρακτηρίζεται ως εύκολη.
- ΑΡΧΑΝΕΣ - ΜΟΝΗ ΑΓΚΑΡΑΘΟΥ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 18 χλμ. και διαρκεί 6 ώρες. Συνιστάται όλο το χρόνο και αξιολογείται ως εύκολη.
- ΜΟΝΗ ΑΓΚΑΡΑΘΟΥ - ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΣΑ
Έχει συνολικό μήκος 17 χλμ. και διάρκεια 5 ώρες. Συνίσταται όλο το χρόνο και δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία.
 |
| ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΣΑ |
Το τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού μεγάλων διαδρομών E4 που διασχίζει το Νομό Ρεθύμνου περιλαμβάνει δύο τμήματα: το νότιο και το βόρειο.
Το βόρειο εισέρχεται στα διοικητικά όρια του νομού από την περιοχή του χωριού Αργυρούπολη και το νότιο από την περιοχή του Ροδάκινου. Τα δυο τμήματα συγκλίνουν στο οροπέδιο της Νίδας από εκεί το μονοπάτι συνεχίζει στο νομό Ηρακλείου. Τα δυο τμήματα δίνουν την δυνατότητα για εξερεύνηση και ορεινή πεζοπορία στα όρη Κρυονερίτης, Κέδρος και Ψηλορείτης.
Το νότιο τμήμα είναι το περισσότερο δύσκολο και απαιτεί πεζοπόρους σε καλή φυσική κατάσταση. Το βόρειο τμήμα συνίσταται σε άτομα που ενδιαφέρονται να δουν πολιτισμικά στοιχεία από την περίοδο της Βενετοκρατίας και των νεότερων χρόνων.
Οι διαδρομές που εντάσσονται στο νομό Ρεθύμνου και ανήκουν στο μονοπάτι Ε4 είναι οι εξής:
- ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ- ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ
Το συνολικό μήκος της διαδρομή ισούται με 16 χλμ., διαρκεί 5 ώρες και συνίσταται όλο το χρόνο.
- ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ- ΑΓΚΟΥΣΕΛΙΑΝΑ
Η διαδρομή έχει συνολικό μήκος 23 χλμ., διαρκεί 7-8 ώρες και προτείνεται όλο το χρόνο και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες.
 |
| ΣΠΗΛΙ ΡΕΘΥΜΝΟΥ |
- ΑΓΚΟΥΣΕΛΙΑΝΑ- ΣΠΗΛΙ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 13,3 χλμ., διαρκεί 4 ώρες, συνίσταται όλο το χρόνο και δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία.
- ΣΠΗΛΙ- ΓΕΡΑΚΑΡΙ
Η διαδρομή έχει συνολικό μήκος 18,5 χλμ. και διαρκεί 8 ώρες. Προτείνεται από Μάρτιο έως Οκτώβριο και παρουσιάζεται σχετική δυσκολία στην ανάβαση της κορυφής του Κέδρου.
- ΓΕΡΑΚΑΡΙ - ΑΠΛΥΤΡΑ
Το συνολικό μήκος ανέρχεται στα 22 χλμ. και διαρκεί από 3 έως 8 ώρες. Συνίσταται όλο το χρόνο και παρουσιάζονται σχετικές δυσκολίες στο τμήμα Φουρφουρά – καταφύγιο.
- ΚΑΤΑΦΥΠΟ ΤΟΥΜΠΩΤΟΣ ΠΡΙΝΟΣ - ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ
![]()
ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΙΔΑΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 14 χλμ. και διαρκεί 6,5 ώρες. Η διαδρομή προτείνεται να γίνεται από Απρίλιο έως Οκτώβριο και σημειώνεται ότι η πορεία γίνεται σε μεγάλα υψόμετρα, σε γυμνά τοπία και απαιτείται αυξημένη ποσότητα νερού.
- ΦΡΑΓΚΟΚΑΣΤΕΛΟ – ΚΑΤΩ ΡΟΔΑΚΙΝΟ
Η διαδρομή έχει συνολικό μήκος 14 χλμ., διαρκεί 3,25 ώρες, δύναται να γίνει όλο το χρόνο και δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία λόγω της ασφαλτόστρωσης σε όλο το μήκος της.
- ΡΟΔΑΚΙΝΟ– ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 20,5 χλμ, διάρκειας 7-8 ωρών. Η διαδρομή προτείνεται από Μάρτιο έως Οκτώβριο και χαρακτηρίζεται σχετικά εύκολη, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες.
- ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - ΑΡΜΕΝΟΙ
Η διαδρομή έχει συνολικό μήκος 15 χλμ. και διάρκεια 5 ώρες. Η προτεινόμενη περίοδος αυτής της διαδρομής είναι όλο το χρόνο και δεν παρουσιάζει δυσκολίες εκτός από το ρέμα της Καλονύχτη κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
ΑΡΚΑΔΙ
- ΑΡΜΕΝΟΙ – ΑΡΚΑΔΙ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 29 χλμ. και διαρκεί 9-10 ώρες. Προτείνεται κατά την διάρκεια της άνοιξης, αφού το χειμώνα αξιολογείται ως δύσκολη διαδρομή.
- ΑΡΚΑΔΙ– ΓΑΡΑΖΟ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 32 χλμ. και διαρκεί 11-12 ώρες. Προτείνεται όλο το χρόνο, αφού διαθέτει ήπιες κλίσεις αλλά η διαδρομή είναι κουραστική.
- ΓΑΡΑΖΟ- ΑΝΩΓΕΙΑ
Έχει συνολικό μήκος 16 χλμ και διαρκεί 5 ώρες. Προτείνεται από άνοιξη έως φθινόπωρο και δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία.
- ΑΝΩΓΕΙΑ – ΖΩΜΙΝΘΟΣ - ΝΙΔΑ
![]()
ΑΝΩΓΕΙΑ
Τα μήκη των επιμέρους διαδρομών είναι ισόποσα των 11 χλμ και συνολικής διάρκειας 8 ωρών. Οι διαδρομές συνίσταται από άνοιξη έως φθινόπωρο και η διαδρομή χαρακτηρίζεται ως σχετικά εύκολη.
- ΝΙΔΑ – ΡΟΥΒΑΣ – ΖΑΡΟΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 19,5 χλμ. και οι επιμέρους διαδρομές διαρκούν 5 και 2,5 ώρες αντίστοιχα. Προτείνεται από Μάρτιο έως Οκτώβριο και χαρακτηρίζεται ως σχετικά εύκολη, αλλά απαιτείται αυξημένη ποσότητα νερού.