Tο Τυμπάκι είναι μια κωμόπολη 10.000 περίπου κατοίκων, 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ηρακλείου. Περιβάλλεται από όμορφα παραδοσιακά χωριά, όπως τους Βόρρους, το Καμηλάρι, το Σίβα και τα Πιτσίδια, ενώ σε απόσταση αναπνοής απλώνονται οι αμμώδεις παραλίες του Κόκκινου Πύργου, του Κομμού, του Καλαμακίου και τα φημισμένα Μάταλα. Στο Δήμο Τυμπακίου ανήκουν και οι αρχαιολογικοί χώροι της Φαιστού και της Αγίας Τριάδας.
Κατά την Τουρκοκρατία το Τυμπακι ήταν Βακούφικο χωριό. Η θέση του στο δρόμο επικοινωνίας της δυτικής Κρήτης προς την πεδιάδα της Μεσαράς και η κατοχή του από τους επαναστάτες του Αμαρίου, του Αγ. Βασιλείου και των υψωμάτων του Ψηλορείτη, είχε αναγκάσει τους Τούρκους να εγκαταστήσουν στο Τυμπακι μόνιμη φρουρά για να φυλάσσει την διάβαση. Το 1822 είχαν συγκεντρωθεί στο Τυμπακι 2000 Τούρκοι με αρχηγούς του Μουσταφά Καψάλη και Αγριολιδη. Οι επαναστάτες με αρχηγό το Βουρδουμπα τον Τσουδερό και τον Κορμουλη ύστερα από μάχες στις οποίες σκοτώθηκαν 30 Τούρκοι και 15 επαναστάτες καταλάβανε το χωριό Κλήμα. Ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη στην πεδιάδα της Μεσσαράς.
Πολιούχος ναός είναι ο Άγιος Τίτος, ενώ υπάρχει και ναός του Αγίου Πνεύματος. Στις 25 Αυγούστου ο οικισμός πανηγυρίζει, ενώ την 1η Σεπτεμβρίου εορτάζεται η γεωργική Πρωτοχρονιά, με ομαδική έξοδο των κατοίκων στα περιβόλια που διημερεύουν.
Έπειτα από τη δημιουργία καλλιεργειών πρωίμων κηπευτικών σε θερμοκήπια, ο πληθυσμός του Τυμπακίου αυξήθηκε. Στον οικισμό μεταξύ άλλων λειτουργούν ΚΕΠ, 3 νηπιαγωγεία, 3 Δημοτικά Σχολεία, περιφερειακό ιατρείο, Γυμνάσιο , Λύκειο, τράπεζες, αστυνομικός σταθμός, ΕΛΤΑ και πολιτιστικός σύλλογος. Αθλητικά δραστηριοποιείται στο χώρο του ποδοσφαίρου με τον Α.Ο. Τυμπακίου, ο οποίος αγωνίζεται στην Α'κατηγορία του πρωταθλήματος ΕΠΣ Ηρακλείου, καθώς επίσης και με την ποδοσφαιρική ομάδα Πυργιωτισσα η οποία συμμετέχει στη Β'κατηγορία του πρωταθλήματος ΕΠΣ Ηρακλείου.
Το Δημοτικό διαμέρισμα αριθμεί 5.312 κατοίκους, σύμφωνα με την πληθυσμιακή απογραφή του 2001. Οι οικισμοί που το συναποτελούν είναι:
Κατά το έτος 1941 και κατά την περίοδο του Φθινοπώρου, προκειμένου οι κατακτητές Γερμανοί να εγκατασταθούν στην ωραιότερη περιοχή της Μεσσαράς, το Τυμπάκι, εξεδίωξαν τους κατοίκους από τα σπίτια τους, οι οποίοι κατέφυγαν στα γύρω χωριά.
Έκαψαν τα σπίτια εκτός από τα διώροφα και ορισμένα καινούργια τα οποία κράτησαν για να διαμένουν οι ίδιοι. Τα καμένα σπίτια τα κατεδάφισαν και τις πέτρες που ήταν κτισμένα χρησιμοποίησαν για την κατασκευή του αεροδρομίου.
Μετά το τέλος του πολέμου οι κάτοικοι επανήλθαν στον τόπο τους και άρχισαν την ανοικοδόμηση εκ νέου.
Το Τυμπάκι συγκαταλέγεται στο δίκτυο των 17 μαρτυρικών Δήμων και συγκεκριμένα των Καλαβρύτων, Νικαίας, Διστόμου, Δράμας, Δοξάτου, Βιάννου, Τυμπακίου, Παραμυθιάς, Κλεισούρας, Σερβίων, Νέας Αγχιάλου, Ανωγείων, Υπάτης, Λιδωρικίου, Καντάνου, Αετού, Χορτιάτη και των 4 Μαρτυρικών Κοινοτήτων, Κομμένου, Λεχόβου, Τσαριτσάνης και Τυμφρηστού. Περισσότερα στοιχεία θα βρείτε στο Δίκτυο Μαρτυρικών Δήμων.
ΠΗΓΗ / ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ - http://www.timbaki.net
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ εκτός την αεροφωτογραφία - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ