Ο Αύγουστος ήταν για μένα, όταν ήμουν παιδί, κι είναι ακόμα, ο πιο αγαπημένος μήνας. Αυτός φέρνει μαθές τα σταφύλια και τα σύκα, τα πεπόνια, τα καρπούζια.
Τον ονομάτισα Άγιον Αύγουστο, αυτός ο προστάτης μου, έλεγα, σ’ αυτόν θα κάνω την προσευχή μου. Όταν θέλω τίποτα, απ’ αυτόν θα το ζητώ. Κι αυτός θα το ζητήσει απ’ τον Θεό, κι ο Θεός θα μου το δώσει. Και μια φορά πήρα νερομπογιές και τον ζωγράφισα…Από τη στιγμή που τον ζωγράφισα και στερέωσα το πρόσωπό του, στερεώθηκε και μέσα μου η εμπιστοσύνη μου σ’ αυτό, και κάθε χρόνο τον περίμενα να ‘ρθει, να τρυγήσει τα αμπέλια της Κρήτης, να πατήσει τα σταφύλια και να κάμει το θάμα του, να βγάλει απ’ τα σταφύλια κρασί…
Τον Αύγουστο ξάπλωναν σε διπλανά χωράφια απ’ τα αμπέλια τα σταφύλια, να τα ξεράνει ο ήλιος να γίνουν σταφίδα. Μια χρονιά είχαμε πάει στο αμπέλι μας και μέναμε στο εξοχικό μας σπιτάκι. Ο αγέρας μύριζε, η γης καίγονταν, τα τζιτζίκια καίγονταν κι αυτά, σαν να κάθονταν απάνω σε κάρβουνα αναμμένα.
Τη μέρα κείνη, της Κοίμησης της Παναγίας, 15 Αυγούστου, οι εργάτες δε δούλευαν κι ο πατέρας μου κάθονταν στη ρίζα μιας ελιάς και κάπνιζε. Είχαν έρθει γύρα οι γειτόνοι, που είχαν απλώσει κι αυτοί τη σταφίδα τους, κάπνιζαν πλάι στον πατέρα μου, αμίλητοι. Φαίνονταν στενοχωρημένοι. Όλοι είχαν καρφώσει τα μάτια σ’ ένα συννεφάκι που ‘χε προβάλει στον ουρανό, κατασκότεινο, βουβό, και προχωρούσε. Είχα καθίσει κι εγώ κοντά στον πατέρα μου και κοίταζα το σύννεφο. Μου άρεσε, σκούρο, μολυβί, χνουδάτο, κι ολοένα μεγάλωνε, άλλαζε πρόσωπο και κορμί, πότε σα γεμάτο ασκί, πότε σα μαυροφτέρουγο όρνιο και πότε σαν τον ελέφαντα που είχα δει σε ζωγραφιά, κουνούσε την προβοσκίδα του κι έψαχνε ν’ αγγίξει κάτω τη γης. Αεράκι χλιαρό φύσηξε, τα φύλλα της ελιάς ανατρίχιασαν. Ένας γείτονας πετάχτηκε όρθιος, άπλωσε το χέρι κατά το σύννεφο που προχωρούσε.
– Ανάθεμά το, μουρμούρισε, ο Θεός να με βγάλει ψεύτη, φέρνει τον κατακλυσμό!
– Δάγκασε τη γλώσσα σου, του ‘καμε ένας γέρος θεοφοβούμενος, δε θα το αφήσει η Παναγία, σήμερα είναι η χάρη της.
Ο πατέρας μου έγρουξε, μα δεν έβγαλε άχνα, πίστευε στην Παναγιά, μα δεν πίστευε πως η Παναγιά μπορεί να κουμαντάρει τα σύννεφα.
Εκεί που μιλούσαν, ο ουρανός σκεπάστηκε, οι πρώτες στάλες, χοντρές, ζεστές, άρχισαν να πέφτουν. Τα σύννεφα χαμήλωσαν, κίτρινες βουβές αστραπές καταξέσκιζαν τον ουρανό.
– Παναγιά μου, φώναξαν οι γειτόνοι, βοήθεια!
Όλοι πετάχτηκαν απάνω, κατασκόρπισαν, καθένας έτρεχε κατά το αμπέλι του, όπου είχε απλώσει τη σταφίδα της χρονιάς. Κι ως έτρεχαν, ολοένα και σκοτείνιαζε ο αγέρας, κρεμάστηκαν μαύρες πλεξούδες από τα σύννεφα, ξέσπασε η μπόρα. Γέμισαν τα αυλάκια, πήραν να τρέχουν οι δρόμοι σαν ποταμοί, φωνές ακούστηκαν γοερές από το κάθε αμπέλι.
Ξέφυγα από το σπιτάκι, έτρεξα μέσα στη νεροποντή, παράξενη χαρά με είχε συνεπάρει, σα μεθύσι.
Είχα φτάσει ως το δρόμο, δεν μπόρεσα να τον περάσω, ήταν ποταμός, και στάθηκα και κοίταζα: μαζί με τα νερά κυλούσαν αγκαλιές αγκαλιές τα μισοξεραμένα σταφύλια, ο μόχτος της χρονιάς, έτρεχαν κατά τη θάλασσα και χάνουνταν. Ο θρήνος δυνάμωνε, μερικές γυναίκες είχαν χωθεί ως τα γόνατα μέσα στο νερό και μάχονταν να περισώσουν λίγη σταφίδα, άλλες όρθιες στην άκρη του δρόμου, είχαν βγάλει τις μπολίδες τους και συρομαδιούνταν.
Είχα γίνει μουσκίδι ως το κόκαλο, πήρα δρόμο κατά το σπιτάκι και μάχουμουν να κρύψω τη χαρά μου, βιαζόμουν να δω τι θα ‘κανε ο πατέρας μου, θα ‘κλαιγε, θα βλαστημούσε, θα φώναζε; Περνώντας από τον οψιγιά είδα πως όλη μας η σταφίδα είχε φύγει.
Τον είδα να στέκεται στο κατώφλι, ακίνητος, και δάγκανε τα μουστάκια του. Πίσω του, όρθια, η μητέρα μου έκλαιγε.
– Πατέρα, φώναξα, πάει η σταφίδα μας!
– Εμείς δεν πάμε, μου αποκρίθηκε, σώπα!
Ποτέ δεν ξέχασα τη στιγμή ετούτη, θαρρώ μου στάθηκε στις δύσκολες στιγμές της ζωής μου μεγάλο μάθημα. Αναθυμόμουν τον πατέρα μου ήσυχο, ασάλευτο, να στέκεται στο κατώφλι, μήτε βλαστημούσε μήτε παρακαλούσε μήτε έκλαιγε. Ασάλευτος κοίταζε τον όλεθρο κι έσωζε, μόνος αυτός, ανάμεσα σ’ όλους τους γειτόνους, την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
Η Ιερά Μονή Παλιανής είναι γυναικείο μοναστήρι, σταυροπηγιακό, που υπάγεται στο Δημοτικό διαμέρισμα Βενεράτου. Η θέση του είναι σε υψόμετρο 280 μ. Δεν είναι κοινοβιακή. Οι μοναχές που ζουν στη μονή αποζούν από τις εργασίες τους, κεντώντας υφάσματα, κουβέρτες και υπάρχει διαρκή έκθεση με πλεκτά και κεντήματα. Ο ναός έχει τρία κλίτη. Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια της Κρήτης και ανάγεται στην πρώτη βυζαντινή περίοδο. Το 2001 απεγράφησαν 34 άτομα.
Ο τρίκλιτος ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου (κέντρο), στον Άγιο Παντελεήμονα (βόρειο) και στους Τρεις Ιεράρχες (νότιο). Στη βόρεια πλευρά βρίσκεται το παρεκκλήσιο των Αγίων Αποστόλων. Το κύριο κλίτος είναι καμαροσκέπαστο. Τα κλίτη διαιρούνται με μαρμάρινους κίονες, με βυζαντινής τεχνοτροπίας κιονόκρανα και με φύλλα ακάνθου, όπου στηρίζονται τα τόξα που χωρίζουν τα κλίτη.
Ο σημερινός ναός άρχισε να κτίζεται το 1826 στη θέση παλαιού, ο οποίος είχε ερειπωθεί κατά την Επανάσταση του 1821. Από τη σφαγή κατάφερε να διασωθεί μόνο η μοναχή Παρθενία, η οποία και συνετέλεσε στην αποπεράτωση του ναού το 1860. Υπέστη ζημίες κατά το σεισμό του 1856. Έπειτα από την επισκευή του άλλαξε η παλιά μορφή του ναού. Το υπέρθυρο της εισόδου του νάρθηκα είναι παλιό μάρμαρο. Σε αυτό παριστάνεται ο Ευαγγελισμός σε ανάγλυφη μορφή. Ένα από τα κιονόκρανα φέρει μονόγραμμα με σταυρό , το οποίο χρονολογείται από τη βυζαντινή περίοδο.
Το μοναστήρι αναφέρεται από το 14ο αιώνα με τα ονόματα Παλαιά, Πάλαι και Πάλα, που επιβεβαιώνουν την παλαιότητα της Μονής, η οποία ήδη από την εποχή εκείνη θεωρούνταν παλιά. Στο γεγονός αυτό οφείλεται και η σημερινή ονομασία της μονής.
Υπαγόταν ως σταυροπηγιακή στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το 1304 ο Πατριάρχης προσπάθησε να κρατήσει το μοναστήρι στη δικαιοδοσία του. Ωστόσο, επειδή είχε πολλά κτήματα, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του λατινικού Κλήρου της Κρήτης και με απόφαση του Πάπα Κλήμεντα Δ΄ , η μονή καταλήφθηκε από το Λατίνο Αρχιεπίσκοπο Κρήτης. Αυτή η αυθαιρεσία πυροδότησε την αντίδραση της κρατικής εξουσίας των Βενετών και δημιουργήθηκαν ζητήματα ανάμεσά τους.
Το 1323 επιτεύχθηκε συμφωνία και διακανονισμός
Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 καταστράφηκε και σφαγιάστηκαν οι καλόγριες. Μία από αυτές, η Παρθενία Νεονάκη, με καταγωγή από τη Μεσαρά , σώθηκε από θαύμα και ανοικοδόμησε την εκκλησία από το 1826 ως το 1860. Όταν ο Μιχαήλ Κόρακας φόνευσε τον Αλήκο και πήρε τα άρματά του, κατέφυγε στη Μονή Παλιανής. Το 1866 κάηκε ξανά από τους Τούρκους και καταστράφηκαν οι εικόνες της ή τις πούλησαν. Προφορικές παραδόσεις αναφέρουν ότι η εικόνα της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας βρέθηκε σε ρίζα μιας μεγάλης μυρτιάς, η οποία υπάρχει και σήμερα στα νοτιοανατολικά του ναού.
Εκεί καίει το «ακοίμητο καντήλι» και εορτάζει στις 24 Σεπτεμβρίου. Η «Αγία Μυρτιά» παρουσιάζει εκπληκτική επιβίωση λατρείας ιερού δένδρου της μινωικής θρησκείας. Η εικόνα της Παναγίας θεωρείται ότι περικλείεται στον κορμό της Μυρτιάς και μπορούν να τη δουν μόνο παιδιά. Στα φύλλα της μυρτιάς αποδίδονται θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται για θεραπευτικό κάπνισμα αφεψήματα και φυλακτά
Ο Νίκος Καζαντάκης μας δίνει μια περιγραφή της εικόνας της Παναγιάς σε φέρετρο. «Ένα καλοκαίρι τη μέρα της 15ης Αυγούστου είχαν βγάλει στην εκκλησιά, απάνω στο προσκυνητάρι το ’κόνισμα της Παναγιάς:
Η μάνα του Χριστού ξαπλωμένη με σταυρό στα χέρια• δεξιά της ένας άγγελος, ζερβά ο διάβολος είχαν χιμήξει να πάρουν την ψυχή της• ο Άγγελος είχε τραβήξει το σπαθί του, είχε κόψει από τους αρμούς τα δύο χέρια του διαβόλου και κρέμουνταν ανάερα κι έσταζαν αίματα. Κοίταξα το ’κόνισμα κι η καρδιά μου φούσκωσε χαρούμενη- ετούτη είναι η Κρήτη, έλεγα»...
Η Μονή Κρουσταλλένιας είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ατεκμηρίωτες πληροφορίες θέλουν τη μονή τόπο συγκέντρωσης επαναστατών κατά των Βενετών το 1272. Αν όντως υπήρχε μοναστήρι, θα ερημώθηκε όπως και όλο το Οροπέδιο μετά το 1293. Συνεχής είναι η ιστορία της μονής από το 1543, όταν εγκαταστάθηκε εδώ η μοναχή Παλλαντία από την Πελοπόννησο.
Τα χρόνια της Οθωμανικής Κυριαρχίας αποτέλεσε κέντρο επαναστατικής δράσης και υπέστη καταστροφές τα έτη 1823 και 1866. Από τα μέσα μάλλον του 19ου αιώνα και μέχρι το 1925 λειτούργησε στο μοναστήρι σχολείο για τα παιδιά των γύρω χωριών. Τα χρόνια της γερμανικής κατοχής το μοναστήρι αποτέλεσε στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων (Ψιλάκης 1994 Β, 621-628).
Το μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείται από οικοδομήματα κυρίως του 20ου αιώνα, ενώ διατηρούνται ορισμένα παλαιότερα κτίσματα και τμήμα λιθόστρωτου αύλειου χώρου. Το καθολικό της μονής είναι μονόχωρο θολοσκεπές και φέρει εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Λίγα χρόνια πριν το 1550 μετά από περισσότερα από 200 χρόνια ερήμωσης της περιοχής οι Βενετοί αποφασίζουν να κατοικηθεί η περιοχή και πάλι και φέρνουν πρόσφυγες από την Πελοπόννησο. Ανάμεσα στους πρόσφυγες ήταν και οι αδελφές Παλλαντία και Θεόκλητη Ντανασή, ηγουμένισσες των Μονών Παναγίας του Σπηλαίου και Αγίας Μαρίνας της Πελοποννήσου που ξαναέκτισαν το μοναστήρι στα ερείπια του παλιού.
Μια φορά και ένα καιρό ένα παιδί ήταν έτοιμο να γεννηθεί. Την προηγούμενη ημέρα ρώτησε το Θεό: «Μου λένε ότι θα με στείλεις αύριο στη γη. Φοβάμαι. Πώς θα μπορέσω να ζήσω εκεί; Είμαι μικρός και αβοήθητος». Και ο Θεός του απάντησε: «Μην ανησυχείς. Έχω φροντίσει για σένα. Μεταξύ πολλών Αγγέλων διάλεξα έναν και για σένα. Θα σε περιμένει στη γη και θα σε φροντίζει».
Το παιδί επέμενε.
«Ναι, αλλά εδώ στον παράδεισο δεν κάνω τίποτα άλλο από το να τραγουδάω και να γελάω κάθε μέρα! Μόνο αυτά χρειάζομαι για να είμαι ευτυχισμένος! Θα νοιώθω τόση ευτυχία στη γη;»
Τότε ο Θεός του είπε:
«Ο Άγγελος που έχω διαλέξει για σένα, ο Άγγελός σου, θα σου τραγουδάει όλη την ημέρα. Θα αισθάνεσαι την αγάπη του κι έτσι θα είσαι ευτυχισμένος».
Και το παιδί ρώτησε:
«Και πώς θα καταλαβαίνω τους ανθρώπους, όταν θα μιλούν, αφού δεν ξέρω τη γλώσσα τους;»
«Αυτό είναι εύκολο», του είπε ο Θεός. «Ο Άγγελός σου θα σου λέει τα πιο όμορφα και γλυκά λόγια, που έχεις ακούσει ποτέ και με πολλή υπομονή και φροντίδα θα σε μάθει να μιλάς»!
Και ύστερα το παιδί κοιτώντας το Θεό ρώτησε: «Και τι θα κάνω, όταν θα θέλω να μιλήσω σε σένα;»
Ο Θεός χαμογέλασε στο παιδί και του είπε: «Ο Άγγελός σου θα σε μάθει πώς να προσεύχεσαι»!
Και το παιδί είπε: «Έχω ακούσει ότι στη γη υπάρχουν και κάποιοι άνθρωποι, που είναι κακοί. Ποιος θα με προστατεύσει από τους κακούς;»
Ο Θεός αγκάλιασε το παιδί και του είπε:
«Ο Άγγελός σου θα σε υπερασπιστεί ακόμα και αν χρειαστεί να βάλει σε κίνδυνο την ζωή του».
Λυπημένο το παιδί τον ρώτησε: «Ναι, αλλά πάντα θα είμαι λυπημένος, γιατί δε θα σε βλέπω πια».
- «Ο Άγγελός σου θα σου μιλάει συνέχεια για μένα και θα σε διδάξει τον τρόπο που θα μπορέσεις να γυρίσεις πάλι σε μένα. Έτσι και αλλιώς δε θα σου λείψω ποτέ, αφού θα είμαι πάντα δίπλα σου».
Τη συγκεκριμένη στιγμή επικρατούσε απόλυτη γαλήνη στον παράδεισο και οι μακρινές φωνές από τη γη είχαν ήδη ακουστεί.
Το παιδί βιαστικά ρώτησε: «Θεέ μου αν πρέπει να φύγω τώρα πες μου το όνομα του Αγγέλου μου!»
Και ο Θεός απάντησε: «Τον Άγγελό σου θα τον αναγνωρίσεις εύκολα. Άλλωστε θα είναι ο πρώτος που θα αντικρίσεις, φτάνοντας στη γη. Το όνομα του Αγγέλου σου δεν είναι τόσο σημαντικό…
…θα την φωνάζεις απλά « Mαμά »!
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΜΑΝΑ ... ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΙΟΡΤΗ ΣΟΥ
Να σταματήσουν αμέσως κάθε έρευνα για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο ως μέτρο οικοδόμησης της ειρήνης όσο και ως ελάχιστη δέσμευση για βιωσιμότητα και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ζητούν σε κοινή δήλωσή τους οι Πράσινοι της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Τονίζουν ότι ο εθνικισμός είναι πάντα κοντόφθαλμος και αδιέξοδος για οποιαδήποτε κοινωνία και ότι η ειρήνη και η συνεργασία είναι τώρα ακόμη πιο σημαντικές, αφού καμία χώρα δεν μπορεί να αντέξει μια στρατιωτική σύγκρουση ή μια μακροχρόνια κούρσα εξοπλισμών. Και αντιπροτείνουν την κατάργηση όλων των χρήσεων των ορυκτών καυσίμων, ξεκινώντας με άμεσες εθνικές απαγορεύσεις σε όλα τα ερευνητικά έργα για πιθανά νέα αποθέματα.
Ωστόσο, δηλώνουν ανοιχτοί στο να οριοθετηθούν ειρηνικά οι ΑΟΖ μέσω καλοπροαίρετων διαπραγματεύσεων ή, εάν αυτό δεν είναι εφικτό, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΑΟΖ θα είναι διαθέσιμες μόνο για ήπιες και βιώσιμες χρήσεις.
Η πλήρης δήλωση των δύο κομμάτων είναι η εξής:
«Οι Έλληνες και Τούρκοι Πράσινοι ανησυχούμε έντονα για την κλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στην εποχή της κλιματικής κρίσης, η επιθετική έρευνα για ορυκτά καύσιμα δεν μπορεί να γίνεται εργαλείο εξωτερικής πολιτικής για οποιαδήποτε χώρα: τα ήδη επιβεβαιωμένα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου παγκοσμίως είναι παραπάνω από αρκετά ώστε να καταστραφεί εντελώς ο πλανήτης μας. Η πραγματική πρόκληση και για τις δύο χώρες μας είναι μια ριζική και αποτελεσματική σταδιακή κατάργηση όλων των χρήσεων των ορυκτών καυσίμων, ξεκινώντας με άμεσες εθνικές απαγορεύσεις σε όλα τα ερευνητικά έργα για πιθανά νέα αποθέματα.
Η αμοιβαία ασφάλεια και ευημερία των δύο χωρών βρίσκεται υπό απειλή. Δυστυχώς αυτές τις μέρες στην Ανατολική Μεσόγειο επιβεβαιώνεται η κοινή λογική ότι οι εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου συμβαδίζουν συνήθως με στρατιωτικές εντάσεις και απειλές για την ειρήνη. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία έχουν βιώσει επώδυνες οικονομικές κρίσεις τις τελευταίες δεκαετίες και καμία χώρα δεν μπορεί πραγματικά να αντέξει μια στρατιωτική σύγκρουση ή μια μακροχρόνια κούρσα εξοπλισμών.
Η ειρήνη και η συνεργασία είναι τώρα ακόμη πιο σημαντικές, καθώς καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα την κλιματική αλλαγή ή ακόμη και την επιδημία του CoViD19, αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο.
Για εμάς τους Πράσινους, τα θαλάσσια οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένου του βυθού, είναι κοινά αγαθά που πρέπει να προστατεύονται. Προσεγγίσεις όπως οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) είναι υπερβολικά ανθρωποκεντρικές, εθνικιστικές και υλιστικές. Καλούμε την Ελλάδα και την Τουρκία να αφήσουν και οι δύο στην άκρη τις φιλοδοξίες τους για ΑΟΖ, τουλάχιστον στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, ως εργαλείο για την αποτροπή περαιτέρω στρατιωτικών εντάσεων, είμαστε επίσης ανοιχτοί στο να οριοθετηθούν ειρηνικά οι ΑΟΖ μέσω καλοπροαίρετων διαπραγματεύσεων ή, εάν αυτό δεν είναι εφικτό, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΑΟΖ θα είναι διαθέσιμες μόνο για ήπιες και βιώσιμες χρήσεις.
Εμείς, οι Πράσινοι της Ελλάδας και της Τουρκίας, καλούμε τόσο τις κυβερνήσεις μας όσο και τις κυβερνήσεις της Κύπρου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου να σταματήσουν αμέσως κάθε έρευνα για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο ως μέτρο οικοδόμησης της ειρήνης όσο και ως ελάχιστη δέσμευση για βιωσιμότητα και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Το προηγούμενο της συμφωνίας της Βέρνης του 1976, που οδήγησε σε μόνιμο πάγωμα κάθε έρευνας για φυσικό αέριο και πετρέλαιο στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, μπορεί να αποτελέσει καλό οδηγό και σήμερα. Οι πολιτικές μηδενικής έρευνας και εξόρυξης ορυκτών καυσίμων, πρέπει να είναι ο κανόνας.
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα πρέπει να επιστρέψουν στη φάση των αρχών της δεκαετίας του 2000 και στις μέρες της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην ΕΕ, όταν και οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει λίγο πολύ σε έναν οδικό χάρτη για την ειρηνική επίλυση των διαφορών τους. Ο εθνικισμός είναι πάντα κοντόφθαλμος και αδιέξοδος για οποιαδήποτε κοινωνία, ακόμα κι αν αποδεικνύεται συχνά ένα δελεαστικό εργαλείο ισχύος για τις εθνικές κυβερνήσεις».
Με εκκλησιαστική λαμπρότητα και αρκετή προσέλευση προσκυνητών από ολόκληρο τον Νομό Λασιθίου τελέσθηκε το απόγευμα της Παρασκευής 14 Αυγούστου 2020 ο Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην πανηγυρίζουσα ιστορική Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης Γουρνιών Ιεράπετρας, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κυρίλλου.
Και φέτος, παρά τις ιδιαίτερες συνθήκες και τα απαραίτητα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό, εκατοντάδες προσκυνητές συνέρρευσαν αθρόα στον πανηγυρικό Εσπερινό της κορυφαίας Θεομητορικής εορτής. Μέχρι αργά το βράδυ πολλοί πιστοί κάθε ηλικίας ανηφόριζαν πεζή προς την πανηγυρίζουσα Μονή για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας της Φανερωμένης, καταθέτοντας το περίσσευμα της καρδίας τους, την ευλάβεια και τον προσήκοντα σεβασμό στο πρόσωπο της Κυρίας Θεοτόκου.
Στο τέλος της ακολουθίας ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Κύριλλος ευλόγησε το πλήθος των προσφερομένων άρτων στο προαύλιο του Καθολικού της Μονής. Αντί κηρύγματος αναγνώσθηκε η Ποιμαντορική Εγκύκλιος επί τη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Σεβ. Μητροπολίτoυ κ. Kυρίλλου προς το Ιερό Κλήρο, τις Μοναχικές Αδελφότητες Μοναχούς και τον ευσεβή λαό της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας από τον Πανοσιολ. Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας Αρχιμ. Αμβρόσιο Σκαρβέλη.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Κύριλλος ευχήθηκε χρόνια πολλά και η Παναγία μας να είναι σκέπη, βοηθός, κραταιά προστασία, δύναμη και αντίληψη όλων. Ιδιαιτέρως ευχαρίστησε «τον Εξοχώτατο Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρο Αρναουτάκη, ο οποίος μας επεφύλαξε τη μεγάλη τιμή και συμπροσευχήθηκε απόψε μαζί μας στον πανηγυρικό Εσπερινό της πανηγυρίζουσας ιστορικής αυτής Μονής της Παναγίας Φανερωμένης. Τον ευχαριστώ όμως και για ένα άλλο ιδιαίτερο λόγο: Διότι, εδώ και μερικά χρόνια, μετά την εκπόνηση μιας μελέτης από την Ιερά Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας, παρέμεινε πιστός στη δέσμευσή του και ενέταξε το έργο της εκ βάθρων αναστήλωσης της Ι. Μονής Φανερωμένης στα έργα της Περιφέρειας Κρήτης, έχοντας δρομολογήσει το έργο και αυτές τις ημέρες ο διαγωνισμός για την επιλογή του αναδόχου εργολάβου του έργου βρίσκεται σε εξέλιξη.
Εκφράζω τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη της Ι. Μονής Παναγίας Φανερωμένης, της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας και όλου του Λασιθιώτικου λαού, ο οποίος έχει ιδιαίτερη σχέση και είναι συνεδεμένος προσωπικά με την Παναγία την Φανερωμένη, στην οποία έρχεται όλες τις ημέρες του Δεκαπενταυγούστου με τα πόδια και από πολύ μακριά, καθώς στο ιερό πρόσωπο της Παναγίας μας καταφεύγουμε σε κάθε δυσκολία, σε κάθε θλίψη, σε κάθε περίσταση και ιδιαιτέρως φέτος, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού».
Επίσης, ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε τον Αντιπεριφερειάρχη Λασιθίου κ. Ιωάννη Γουλιδάκη, τονίζοντας ότι «από τα χρόνια που ήταν Περιφερειακός Σύμβουλος αλλά και τώρα που έχει αναλάβει την ηγεσία της Αντιπεριφέρειας Λασιθίου, συνέβαλε με όλες του τις δυνάμεις στην υλοποίηση του έργου της αναστήλωσης και συνολικής αποκατάστασης και αναστήλωσης του κτιριακού συγκροτήματος της Ι. Μονής, που συν Θεώ και εάν όλα πάνε καλά, του χρόνου τέτοια εποχή θα βρίσκεται σε εξέλιξη».
Ακόμα, ο Σεβ. κ. Κύριλλος απηύθυνε ευχαριστίες στον παριστάμενο Λιμενάρχη Ιεράπετρας κ. Ιωάννη Παπαδάκη, στον Πρωτοψάλτη και Δ/ντή της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως κ. Ιωάννη Αρώνη, ο οποίος έψαλε με το χορό του τους θεσπέσιους ύμνους της πανηγύρεως, στον Διοικητή του Α.Τ. Ιεράπετρας κ. Ν. Τζουμάκα για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των οχημάτων, καθώς και στους Εθελοντές Διασώστες της Ε.ΔΙ.Κ. Ιεράπετρας και τον Πρόεδρό τους κ. Παπαδάκη, που εθελοντικά κάθε βράδυ καθ᾽ όλη την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου βοήθησαν στη διευθέτηση των οχημάτων και των εκατοντάδων προσκυνητών στην Ι. Μονή.
Επιλέον, ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε τον υπεύθυνο της Ιεράς Μονής Πανοσιολ. Αρχιμ Παΐσιο Δερμιτζάκη, τους εθελοντές διακονητές και τις διακονήτριες του μοναστηριού που όλες αυτές τις ημέρες έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό τους για να τηρούνται τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας από την πανδημία, για την καθαριότητα και την ευπρέπεια της Μονής.
Τέλος ευχήθηκε η χάρη της Παναγίας της Φανερωμένης να σκέπει, να βοηθά και να φανερώνει στις καρδιές όλων το θέλημα του Θεού, και να πρεσβεύει στον Υιό και Θεό Της Κύριό μας Ιησού Χριστό να απαλλάξει γρήγορα την ανθρωπότητα από την πανδημία του κορωνοϊού και να επανέλθει ο κόσμος στους κανονικούς του ρυθμούς.
Στον Αρχιερατικό Εσπερινό της πανηγύρεως παρέστησαν ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου κ. Ιωάννης Γουλιδάκης, ο Λιμενάρχης Ιεράπετρας κ. Ιωάννης Παπαδάκης, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Παχείας Άμμου κ. Γεώργιος Ραπάνης και πλήθος προσκυνητών κυρίως από τις επαρχίες Μεραμβέλλου και Ιεράπετρας, αλλά και επισκέπτες εκτός Νομού Λασιθίου.
Το αρχοντικό της οικογένειας του μεγαλοκτηματία και σταφιδέμπορου Εμμ. Τριγύρη, ξεκίνησε να χτίζεται στον κεντρικό δρόμο των Βουτών, το 1922 και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1926 σε οικόπεδο δύο στρεμμάτων.
"Το κτίσμα καταλαμβάνει 500τ.μ., αναπτύσσεται σε τρεις ορόφους και περιλαμβάνει μεγάλες αποθήκες, μια κουζίνα με έναν τεράστιο φούρνο, μεγάλα υπνοδωμάτια, ενώ οι διάδρομοι του κτιρίου είναι τόσο μεγάλοι που έχουν το εύρος ενός κανονικού δωματίου.
Αυτό όμως που κλέβει την παράσταση είναι το λεγόμενο καλοκαιρινό δωμάτιο της οικογένειας, το οποίο έχει υπέροχες ζωγραφιές τοπίων στην οροφή και στις γωνίες του, ενώ τα τζάμια στα παράθυρα είναι βιτρό. Το σπίτι στην περίοδο της γερμανικής Κατοχής επιτάχθηκε και μετατράπηκε σε διοικητήριο.
Οι ιδιοκτήτες του επέστρεψαν στο κτίριο μετά την απελευθέρωση, όπου διαπίστωσαν ότι είχε υποστεί σημαντικές φθορές από τους Γερμανούς.
Το σπίτι σταμάτησε να κατοικείται τα τελευταία χρόνια και μετά από μια κάποια επεισόδια βανδαλισμού του οι κληρονόμοι του κτίσματος, απόγονοι του Εμμ. Τριγύρη, αποφάσισαν να το δωρίσουν στον Δήμο Ηρακλείου."
Μέχρι την ολοκλήρωση της δωρεάς, και μέχρι την αποκατάσταση του και την επανάχρηση του θα συνεχίσει να ρημάζει, παρουσιάζοντας εικόνα επικινδύνως ετοιμόρροπου κτίσματος, προσβάσιμο με κάθε κίνδυνο σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Το χαμάμ αυτό, σώζεται στη γωνία Ζαμπελίου και Δούκα της παλιάς πόλης των Χανίων. Πρόκειται για ένα οικοδόμημα με έξι μεγάλους ημισφαιρικούς τρούλους χωρίς τύμπανο, στο οποίο μεταγενέστερα προστέθηκε ένας όροφος.
Η σχετικά απλή και ταπεινή εξωτερική εμφάνιση του κτιρίου, είναι χαρακτηριστικό των Τουρκικών Χαμάμ. Τα γυάλινα «μάτια» σε σχήμα καμπάνας που κοσμούν τους θόλους αποτελούν την μοναδική πηγή φωτισμού, με εξαίρεση τις βορειοδυτικές πλευρές, όπου υπάρχουν τρία τοξωτά παράθυρα. Το Χαμάμ σήμερα είναι ιδιοκτησία του Υπουργείου Πολιτισμού. Διεύθυνση: Ζαμπελίου Δούκα.
Ο θαυμαστός κόσμος της «Biennale Αυθαιρέτων» είναι μια καταγραφή της κακόγουστης πραγματικότητας που βρίσκεται δίπλα μας και συχνά προσπερνάμε. Είτε επειδή το μάτι συνηθίζει το άσχημο και το υπερβολικό είτε επειδή χάνεται το αίσθημα του μέτρου σε αυτό που αποκαλούμε γούστο και αισθητική.
Μια ομάδα ανθρώπων αποφάσισε να καταγράφει κατασκευές που «βγάζουν μάτι» και να τις δημοσιοποιεί μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η συγκεκριμένη ομάδα δραστηριοποιείται στο facebook με χιουμοριστικό τρόπο και σαρκαστική διάθεση....
Σας παρουσιάζουμε 12 τέτοιες περιπτώσεις που φωτογράφησαν τα μέλη της απ’ όλη την Ελλάδα. Διευκρινίζουμε σαφώς ότι δεν τίθεται θέμα νομιμότητας των κατασκευών, όσο γούστου και αρχιτεκτονικής. Ασφαλώς η έννοια του ωραίου είναι σχετική και σε κάποιους μπορεί τα κτίρια να αρέσουν. Δείτε και βγάλτε μόνοι σας τα συμπεράσματα.
Γέρακας «το σπίτι-διόδια». Χαρακτηριστική περίπτωση σπιτιών που χτίστηκαν πριν να γίνει σχέδιο πόλης. Το σπίτι είναι ακατοίκητο σήμερα.
Οι Κιρκιζάτες της Άρτας έχουν τις ομορφιές τους και κόκκινο Πύργο Ελέγχου.
Στον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως δεν υπάρχει ούτε ιερό ούτε όσιο. Το κλιματιστικό πάντως ειναι Made in Taiwan!!!
Πολύ παλιά φωτογραφία. Από τότε που ο Παρθενώνας ήταν στα μπετά
Κρυμμένο διαμάντι στο Κορδελιό Θεσσαλονίκης. «Άγνωστος μάστορας του εκλεκτικισμού με τις χήνες» σχολιάζει ένας αναγνώστης της σελίδας στο facebook.
«jenga πανωσήκωμα» στον Αγ. Δημήτριο, είναι το αυθόρμητο σχόλιο. Κάθε όροφος και μια ξεχωριστή κατασκευή.
Η αποκαλούμενη «τούρτα του Πανοράματος» Βούλας. Και όμως η κατασκευή έχει φανατικούς φίλους που υπερασπίζονται το στυλ.
Μπαλκόνια ανεκπλήρωτα στο Νοσοκομείο «Ή ΣΩΤΗΡΙΑ»
Τηλεφώνηcον.
και ΤΑΚΤΟΠΟΙΗCON
«Θα σε κάνω βασίλισσα» στα Ιλίσια ή αλλιώς στην Neverland. Για κάποιους είναι στολίδι και η ασχήμια είναι οι πολυκατοικίες που χτίστηκαν αργότερα.
«Βρε λες να’ χαμε ιππότες στην Καλαμάτα;» Η απάντηση: το Κάστρο Των Παραμυθιών στο Αγρίλι Μεσσηνίας Πηγή φωτογραφιών: Biennale Αυθαιρέτων...
Το Κουφονήσι ή Λεύκη βρίσκεται στο Λιβυκό Πέλαγος, νότια του Νομού Λασιθίου. Το νησί δεν κατοικείται σήμερα, αλλά είναι γεμάτο από ερείπια ανθρώπινης δραστηριότητας που αρχίζει από τους Πρωτομινωικούς χρόνους και φθάνουν μέχρι τα μεταβυζαντινά χρόνια. Οι ντόπιοι αρέσκονται να αποκαλούν το Κουφονήσι τους ως την Δήλο της Κρήτης, λόγω των σημαντικών αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί.
Το χωριό Βρύσες Μεραμπέλου είναι από τα ηρωικότερα και μαγευτικότερα χωριά της Επαρχίας Μεραμπέλου. Σε υψόμετρο 400μ. απέχει 3 χλμ. απ'τη Νεάπολη. Γαντζωμένο καθώς είναι στη βόρεια πλαγιά του βουνού Καβαλαρά, είναι κυριολεκτικά κρυμένο μέσα στον πράσινο χώρο με ανοικτό ορίζοντα και αποτελεί το μόνιμο φύλακα και βιγλάτορα όλης της περιοχής.
Το κλίμα του είναι ξηρό και υγιεινό. Μέσα από το χωριό περνά ο επαρχιακός δρόμος που συνδέει τη Νεάπολη με το Οροπέδιο Λασιθίου.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα που προέρχονται από τις Βρύσες βρίσκονται στα Μουσεία Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου και μαρτυρούν πως πρώτοι οι Μινωίτες σκαρφάλωσαν πάνω από το σημερινό χωριό στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, για να ξεφύγουν την Δωρική σφαγή και καταστροφή.
Το πιθανό όνομα του αρχαίου χωριού κατά τον Εμμ. Παπαδο γιάννη ήταν "Καραγίνα". Το Μουσείο Αγίου Νικολάου φιλοξενεί την κεφαλή ενός αξιόλογου ειδωλίου και δυο μικροσκοπικά πυξίδια, μάλλον υπομινωικών χρόνων.
Στις 7 Αυγούστου ημέρα Δευτέρα του 1867 έγινε σημαντική μάχη των επαναστατικών δυνάμεων κατά του Ομέρ Πασά που πέρασε στην ιστορία ως μάχη των Βρυσών. Στις Βρύσες σκοτώθηκαν, από τον Καπετάν Καζάνη, ο Σχιζόραχος με τη συμμορία του την ώρα που διασκέδαζαν.
Ο Κριτοβουλίδης τον ονομάζει "Σκυλόραχο"για τα απάνθρωπα και ανήθικα κακουργήματα του. Εντυπωσιακή είναι η Βρύση (1887) του χωριού με τη θαυμάσια επιγραφή της.
Δυτικά της Βρύσης βρίσκεται ο Αφέντης Χριστός, ναός του 1863. με σπουδαία αρχιτεκτονική και εντυπωσιακές καμάρες. Τα τέμπλα με την πληθωρική διακόσμηση (η Άμπελος, ελισσόμενοι βλαστοί με φύλλα, άνθη, κλαδιά και καρπούς, παραστάσεις ζώων, πτηνών, δρακόντων κ.λπ.) είναι εξαιρετικά δείγματα της ξυλογλυπτικής τέχνης. Ανατολικά του χωριού, περικυκλωμένο από βράχια, ανάμεσα στο μαγευτικό πράσινο, το γραφικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, δεσπόζει ολόκληρης της κοιλάδας του Επάνω Μεραμπέλου.
Σε βαθιά κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε δυνατή θερμοκρασία και σοτάρουμε το κρεμμύδι ώσπου να ξανθύνει. Το αφαιρούμε με τρυπητή κουτάλα και ρίχνουμε τις μερίδες το κουνέλι, τα δαφνόφυλλα και το μπαχάρι. Αλατίζουμε και γυρνάμε το κουνέλι ώστε να ροδοκοκκινίσει. Αλατίζουμε ξανά. Αφού σωθούν τα υγρά του προσθέτουμε το κρεμμύδι, το κρασί και περιμένουμε ώσπου να εξατμιστεί το αλκοόλ.
Προσθέτουμε τον τοματοχυμό και νερό ώσπου να σκεπάζονται οι μερίδες μας. Χαμηλώνουμε λίγο τη θερμοκρασία, μισοσκεπάζουμε την κατσαρόλα και περιμένουμε ώσπου να ψηθεί το κουνέλι.
Αφού ψηθεί και έχουμε μια δεμένη σάλτσα, τοποθετούμε τις μερίδες σε πιατέλα και σερβίρουμε με πατάτες βραστές ή τηγανητές.
Πολύ γευστικά είναι τα μακαρόνια που βράσουν στον ζωμό του φαγητού μας, ως εξής:
Αφού αφαιρέσουμε τις μερίδες το κουνέλι, προσθέτουμε 2 λίτρα νερό. Σουρώνουμε το ζωμό και αφού βράσει προσθέτουμε 500γρ. μακαρόνια Nο 10.
Βράζουμε για όσο χρόνο αναφέρουν οι οδηγίες
Σερβίρουμε με φρεσκοξυσμένο ανθότυρο ή άλλο τυρί της αρεσκείας μας
Η Περιφέρεια Κρήτης διοργανώνει με τα Αθηναϊκά Θέατρα την θεατρική κωμωδία ‘ART’ της Γιασμίνα Ρεζά σε Ηράκλειο, Χανιά και Ρέθυμνο σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή.
Στην παράσταση πρωταγωνιστούν : Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Θανάσης Τσαλταμπάσης, Θανάσης Κουρλαμπάς
Αναλυτικά το πρόγραμμα των παραστάσεων στην Κρήτη είναι:
Κυριακή 16 Αυγούστου – Χανιά, Θέατρο Ανατολικής Τάφρου-Διοργάνωση Π.Ε.Χανίων
Τρίτη 18 Αυγούστου – Ηράκλειο, Κηποθέατρο Ν. Καζαντζάκης- Διοργάνωση Π.Ε.Ηρακλείου
Η υπόθεση:
Ο Σερζ, ο Ιβάν και ο Μαρκ είναι φίλοι. Κολλητοί. Η σχέση τους είναι τίμια και διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά μία αληθινής φιλίας… μέχρι που με αφορμή έναν πίνακα λευκό, που δεν παρουσιάζει κανέναν και τίποτα, αρχίζουν να ξεσκεπάζονται όλα τα προβλήματα και των τριών χαρακτήρων. Προβλήματα της φιλίας, του γάμου, της τέχνης, του χωρισμού, του έρωτα και της προδοσίας.
Πρόκειται για μία ξεκαρδιστική κωμωδία που όσο αυξάνεται το γέλιο, τόσο αυξάνεται και το βάθος του ψυχισμού των ηρώων. Εκεί οφείλεται άλλωστε η τεράστια επιτυχία που έχει σε όλα τα επίπεδα, ταξικά, πνευματικά, πολιτικά.
Ένα γέλιο που θα μας βοηθήσει να ακούσουμε για πρώτη φορά κάποιες χορδές της ψυχής μας.
Οι πολίτες που ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις που διοργανώνει η Περιφέρεια Κρήτης, θα μπορούν να προμηθεύονται τις προσκλήσεις από:
Ηράκλειο: Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης», από Παρασκευή 14 Αυγούστου καθημερινά εκτός Κυριακής πρωί.
Ώρες: 10 το πρωί έως 2 το μεσημέρι και 6 το απόγευμα έως τις 8 το βράδυ
Χανιά: Μεγάλο Αρσενάλι (ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ), από Τετάρτη 12 Αυγούστου έως και Παρασκευή 14 Αυγούστου.
Ώρες: 10 το πρωί έως 3 το μεσημέρι
Ρέθυμνο: Κιόσκι, Πλατεία 4 Μαρτύρων, από Πέμπτη 13 Αυγούστου καθημερινά εκτός Κυριακής.
Ώρες: 9 το πρωί έως 2 το μεσημέρι
Λόγω της πανδημίας του covid-19, θα τηρηθούν οι αποστάσεις ασφαλείας και θα υπάρξουν τα απαραίτητα μέτρα και οι αυστηρές προδιαγραφές, στην είσοδο, στην έξοδο αλλά και στις θέσεις των θεατών, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η υγεία των θεατών, των καλλιτεχνών και όλων των εργαζομένων στο θέατρο.
Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική για τους θεατές καθ’όλη τη διάρκεια των παραστάσεων.
Η θεατρική κωμωδία ‘ART’ της Γιασμίνα Ρεζά σε Ηράκλειο, Χανιά και Ρέθυμνο με την συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Κρήτης
Το "Ποιός πληρώνει τον Βαρκάρη;"αποτέλεσε το έναυσμα για την έκρηξη του τουρισμού, την επομένη χρονιά της προβολής του, στην Κρήτη. Μάλιστα η ταβέρνα των ηρώων Νίκου και Ελένης Βασιλάκη υπάρχει ακόμα στην Ελούντα με το όνομα "Ferryman Taverna" Μια εξαίσια ιστορία με στοιχεία αρχαίας τραγωδίας και ρομαντισμού η οποία παραμένει ενδιαφέρουσα και ύστερα από 35 χρόνια από την αρχική προβολή της.
Το 1977 το BBC συνεργάστηκε με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου για τα γυρίσματα μιας επιτυχημένης σειράς, ενός αισθηματικού θρίλερ, το «Ποιος πληρώνει τον Βαρκάρη;» (Who pays the Ferryman?) H μουσική της σειράς γραμμένη από τον Έλληνα συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο έγινε παγκόσμια επιτυχία.
Τα γυρίσματα της σειράς έγιναν στην Ελούντα και αποτέλεσε το έναυσμα για την έκρηξη του τουρισμού, την επομένη χρονιά της προβολής του, στην Κρήτη. Μάλιστα η ταβέρνα των ηρώων Νίκου και Ελένης Βασιλάκη είναι αυτή με το όνομα «Ferryman Taverna», η δική μας.
O επιτυχημένος σεναριογράφος Michael J. Bird δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για την Ελλάδα, την ιστορία της και την πλούσια μυθολογία της.
Το 1975 κατά την διάρκεια των διακοπών του στον Αγ.Νικόλαο της Κρήτης άκουσε έναν τουρίστα συμπατριώτη του να αναφέρει ότι είχε να έρθει στο νησί από τότε που πολέμησε με τους Αντάρτες στον Β'παγκόσμιο πόλεμο.
Και έτσι γεννήθηκε η ιδέα της πιο επιτυχημένης του σειράς, ενός αισθηματικού θρίλερ, που ολοκληρώθηκε σε 8 επεισόδια.
Ο 'Αγγλος επιχειρηματίας Alan Haldane πολέμησε με την Ελληνική Αντίσταση κατά την μάχη της Κρήτης και έγινε μια μυθική φιγούρα γνωστός σε πολλούς Κρητικούς με το όνομα Λέανδρος.
Τριάντα χρόνια μετά έχοντας χάσει την επιχείρηση του και την γυναίκα του σε αυτοκινητικό δυστύχημα αποφασίζει να επιστρέψει στην Κρήτη για να βρει την πρώτη του αγάπη, την Μελίνα.
Και η ιστορία ξεκινάει... αλλά ο Haldane δε θα μπορούσε να διανοηθεί τις συνέπειες της επιστροφής του και τα τραγικά γεγονότα που θα επακολουθήσουν. Ζήλεια, μίσος και εκδίκηση οδηγούν σε βεντέτες και δολοφονίες.
Το BBC συνεργάστηκε με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου για να μοιραστούν τα έξοδα της παραγωγής.Τα γυρίσματα της σειράς έγιναν στη Ελούντα της Κρήτης υπό την σκηνοθετική ματιά του William Slater και το καστ αποτελείτο από Άγγλους και Έλληνες ηθοποιούς.
Annika Zeferis (Betty Arvaniti) Alan Haldane (Jack Hedley) Elena Vassilakis (Maria Sokali) Nikos Vassilakis (Nikos Verlekis) Matheos Noukakis (Takis Emmanouel)
Έπαιζαν επίσης: Ariadne (Marina Sirtis) William Hebden (Jack Watson) Jo Hebden (Lalla Ward) Dimitrios (Kostas Passalis) Lorna Mathews (Ann Lynn) Petros Matakis (Steve Plytas) Tony Viglis (Gareth Thomas) Father Nikolaos (Costas Baladimas) Xenophon Hasapis (Nikos Kouros) Duncan Neve (Patrick Magee) Mary Cooper (Elisabeth Chambers) Leonard Cooper (Allan Mitchell) Samantha Ross (Sally Knyvette) Doctor (Kevork Malikyan) Georgios Kaladis (Lambros Kotsiris) Maria Kaladis (Anastasia Divoli) ΠΗΓΗ
Παλιά χρησιμοποιούνταν για ύδρευση και άρδευση. Κάποια από αυτά (ιδιαίτερα σε οικισμούς και δρόμους) έχουν ''βραχόλι''δηλαδή υπάρχει κτιστό τμήμα πάνω απ'την επιφάνεια του εδάφους. Αυτό συνήθως,στα παλαιότερα πηγάδια, αποτελούνταν από λαξευμένο ιγνιμβριτικό μονόλιθο ή από πλάκες συνδεδεμένες μεταξύ τους ενώ στα νεότερα το τοιχείο είναι κτιστό με πέτρες ή τούβλα.
Πολλά όμως δεν προεξέχουν από το έδαφος και καθώς βρίσκονται μέσα σε κτήματα αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο για τον αμέριμνο περιπατητή που δεν γνωρίζει την ύπαρξή τους. Τα πηγάδια είναι κτισμένα με πέτρα και μόνο αυτά της τελευταίας πεντηκονταετίας έχουν τούβλα. Όλα έχουν στο τοίχωμά τους οπές για να υποβοηθείται ( σαν μια σκάλα) το ανεβοκατέβασμα.
Η διάμετρός τους ποικίλει από μικρότερη του μέτρου μέχρι και πάνω από δύο μέτρα σε κάποιες περιπτώσεις. Σε πολλά από αυτά δίπλα και σε συνέχεια με το ''βραχόλι''υπάρχουν λαξευτές γούρνες για το πότισμα των ζώων. Δυστυχώς τόσο τα ''βραχόλια''όσο και οι γούρνες έχουν λεηλατηθεί σε πολλές περιπτώσεις.
Η άντληση του νερού τα παλιότερα χρόνια γινόταν με δοχεία δεμένα στην άκρη μιάς μεγάλης κληματσίδας (ή στη συνέχεια σχοινιού). Για διευκόλυνση χρησιμοποιούνταν η ''αντένα''. Σ'αυτήν το σχοινί προσαρμόζονταν στην άκρη ενός μεγάλου μήκους ξύλου που ενεργούσε ως μοχλός. Εξέλιξη αυτού ήταν ο περιστρεφόμενος (από άνθρωπο ή ζώα) μάγγανος. Επίσης χρησιμοποιούνταν και οι τροχαλίες (μακαράς) για τη διευκόλυνση της ανάσυρσης.
Τα τελειότερα αντλητικά συγκροτήματα ήταν οι χειροκίνητες αντλίες, οι βενζινοκίνητες και τέλος οι ηλεκτροκίνητες. Οι αντλίες τοποθετούνταν ή πάνω στο έδαφος ή σε ξεροπήγαδα που ανοίγονταν δίπλα στο πηγάδι για να διευκολύνεται η άντληση όταν η επιφάνεια του νερού ήταν χαμηλότερη από 7 με 8 μέτρα.
Σήμερα κάποια χρησιμοποιούνται ακόμα για άρδευση και κάποια έχουν συντηρηθεί και διακοσμούν αυλές, δρόμους, πάρκα και εξοχικές γωνιές.
Κάποια συνοδεύονται με ενδιαφέρουσες ιστορίες που έχουν να κάνουν με το όνομα και τον ιδρυτή τους και αποτελούν τουριστικά αξιοθέατα. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι το ''Αχιλλειοπήγαδο''της Βρίσας .
Τα Ανώγεια Νομού Λασιθίου είναι ένα απομακρυσμένο χωριό το οποίο ανήκει στον Δήμο Αγίου Νικολάου. και στο Δ.Δ Αγίου Αντωνίου. Βρίσκεται 12 χιλιόμετρα απο την Μίλατο στον δρόμο προς το σπήλαιο της Μιλάτου.στις βόρειες ακτές του Μεραμπέλου.
Στο χωριό κατοικούν 14 κάτοικοι και τα σημάδια απομόνωσης και εγκατάλειψης είναι εμφανή. Χαρακτηριστικό του χωριού είναι η παραλία που ανήκει στο Δ.Δ ( ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΝΩΓΕΙΩΝ )
Το Γεωπάρκο της Σητείας, στο ανατολικότερο τμήμα της Κρήτης, αποκαλύπτει την ομορφιά, την ιστορία, την αυθεντικότητα και τη σπανιότητα του τόπου. Αλλά και την ευκαιρία που έχει ο τόπος αυτός για ένα μέλλον με ολιστική ανάπτυξη και προστιθέμενη αξία.
Πόση φύση μπορείς να αντέξεις; Ολη όση μπορείς να διατηρήσεις κοντά σου.
Εξι εικόνες από έναν παράδεισο: Ερημούπολη, εκεί όπου το Κρητικό Πέλαγος (δεξιά) ανταμώνει με το Λιβυκό (αριστερά), καφενείο και ξενώνας στη Σίτανο, άγρια σπαράγγια, καλιτσούνια και η Μονή Τοπλού | Χριστίνα Πουτέτση
Το ταξίδι στο Γεωπάρκο της Σητείας έκρυβε πολλές εκπλήξεις.
Για την ομορφιά, την ιστορία, την αυθεντικότητα, την αγνότητα, αλλά και την αυτάρκεια του τόπου.
Η γνωριμία μαζί του ξεκινά από την ώρα που προσγειώνεσαι. Με το που κατεβαίνεις από το αεροπλάνο και περπατάς έως το κτίριο του αεροδρομίου.
Η «άγνωστη» σε πολλούς Σητεία είναι ένας τόπος διαφορετικός από την Κρήτη του Βορρά που ξέρουμε. Οι ελλείψεις στο οδικό δίκτυο την έχουν κρατήσει πιο απομονωμένη. Οπως και το πιο υποτονικό, προς το παρόν, αεροδρόμιο.
Παρ’ όλα αυτά, η υστέρηση στις υποδομές την προστάτευσε από την «αγοραία ανάπτυξη» των πιο τουριστικών νομών.
Ο σημαντικός γεωπολιτιστικός γεώτοπος της Βόιλας
Ετσι, από το 2015 και έπειτα από κατάθεση σχετικού φακέλου, το 80%-90% του Δήμου Σητείας εντάχθηκε στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO. Μια περιοχή στο ανατολικό τμήμα της Κρήτης, με εντυπωσιακή βιοποικιλότητα, πολυάριθμα σπήλαια, αρχαιολογικά ευρήματα, καλλιέργειες και κτηνοτροφία.
Τι σημαίνει αυτό; Την ευρύτερη περιοχή της Σητείας με σπανιότητα γεωλογικού πλούτου, χλωρίδα και πανίδα, η οποία περιλαμβάνει και όλα τα παράκτια σημεία από Βορρά προς Νότο, με έκταση 517 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Σημαίνει επίσης ότι η περιοχή της Σητείας έχει ένα εργαλείο στα χέρια της, το οποίο της δίνει δυνατότητες να διατηρήσει την αυθεντικότητά της, αλλά και να αναπτυχθεί με αειφορία. Δημιουργώντας πυρήνες ολιστικής δραστηριότητας. Η διαχείριση του Πάρκου γίνεται από το Δημοτικό Οργανισμό (ΔΟΚΑΣ) του Δήμου Σητείας.
Η πανέμορφη παραλία και το διάσημο φοινικόδασος στο Βάι χωρίς καλοκαιρινές… ξαπλώστρες
Κάθε τέσσερα χρόνια το Γεωπάρκο θα αξιολογείται από την UNESCO, για το αν πληροί τις απαραίτητες προδιαγραφές ολιστικής δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι ο τόπος, οι άνθρωποι που ζουν σε αυτόν, φορείς και αρχές, θα πρέπει να το υιοθετήσουν στην ουσία του. Και να διαμορφώσουν τη δράση τους με βάση αυτή τη (νέα) αντίληψη.
Συμβαίνει αυτό; Θα δείξει. Υπάρχουν πάντως κάποιοι που εξακολουθούν να «ζηλεύουν» το μοντέλο των άλλων νομών. Ισως επειδή δεν έχουν καταλάβει ακόμα την προστιθέμενη αξία του Γεωπάρκου, για το απώτερο μέλλον, την ταυτότητα και τη διακριτότητα του προορισμού, σε ένα ομογενοποιημένο ανταγωνισμό. Τον Αύγουστο είναι η πρώτη αξιολόγηση.
Στην Κάτω Ζάκρο και σε μια φύση που σε καθηλώνει
Το οδοιπορικό στο Γεωπάρκο ξεκινά από την Κάτω Ζάκρο. Η περιοχή είναι χαρακτηρισμένη από την αρχαιολογική υπηρεσία, καθώς φιλοξενεί ένα από τα τρία σημαντικά ανάκτορα της Κρήτης, μαζί με της Κνωσού και της Φαιστού, όπως μας εξηγεί η αρχαιολόγος Εύη Σίκλα. Πίσω του, το Φαράγγι των Νεκρών, όπου έθαβαν τους νεκρούς στην προμινωϊκή εποχή.
Από το φαράγγι διέρχεται και το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, ενώ στην έξοδό του υπάρχει και οργανωμένο πεδίο αναρρίχησης βράχου. Είναι από τα πιο προσβάσιμα και φιλικά για περιήγηση.
Αναρρίχηση στο Φαράγγι των Νεκρών
Η παραλία με τα αρμυρίκια έχει δυο-τρία καφενεία και ταβέρνες. Συνηθισμένο, θα πει κάποιος. Η έκπληξη ήλθε όταν, στα καφενεία και τα ταβερνάκια της παραλίας, βρεθήκαμε να τρώμε έναν φρεσκοψαρεμένο ροφό, ομελέτα με άγρια σπαράγγια, αρνάκι σιγομαγειρεμένο με αγκινάρες 12 ώρες στον ξυλόφουρνο και σαλάτα ζυμαρικών από όσπρια. Αλλά και γλυκό με μπανάνα, κακάο και φυστικοβούτυρο, για όσους είναι δυσανεκτικοί στη γλουτένη και τη λακτόζη!
Στην πλαγιά, από τη μία πλευρά, επιτράπηκαν λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, χτισμένα με πέτρα, σίδερο και ξύλο. «Η Κάτω Ζάκρος ήταν ο απόλυτος καμβάς για εμάς» λέει η Στέλλα Αιλαμάκη, ιδιοκτήτρια του ομώνυμου συγκροτήματος, που λειτουργεί δέκα μήνες τον χρόνο. «Το Γεωπάρκο είναι αυτό που έχουμε και αυτό που πρέπει να διαφυλάξουμε».
Η θέα από τα ενοικιαζόμενα δωμάτια της Στέλλας Αιλαμάκη στην Κάτω Ζάκρο
Τι είναι το Γεωπάρκο για τη Στέλλα; Είναι το κίνητρο, το άλλοθι και ο καταλύτης για να επιμείνει σε αυτό που κάνει. Οπως και για τη Μαρία, που έχει το καφέ Anamnesia στην παραλία, αλλά και για τον ιδιοκτήτη του Nostos, ο οποίος μετά από 38 χρόνια στέλεχος τράπεζας σε Ελλάδα και εξωτερικό, αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Κάτω Ζάκρο και να μαγειρεύει συνταγές των γιαγιάδων της Σητείας.
Η φύση της Σητείας σε καθηλώνει και σε αποζημιώνει. Ο Βέλγος Μπερτράν ξεναγεί τρία ζευγάρια φίλων του που ήρθαν από την πατρίδα του στην καρστική πηγή της Επάνω Ζάκρου. Πηγαίνει συχνά εκεί γιατί του αρέσει να παρατηρεί τα πουλιά. Και τα πετρώματα της ενότητας φυλλιτών-χαλαζιτών. Εδώ και 25 χρόνια αποφάσισε να μείνει στη Σητεία γιατί αγάπησε τη φύση της. Εκανε οικογένεια. Και δεν έμεινε σε αυτό. Αγόρασε μια έκταση με ελιές και παράγει βιολογικό λάδι, το οποίο τυποποιεί και εξάγει στο Βέλγιο. Η γυναίκα του φτιάχνει χειροποίητα σαπούνια.
Η πηγή της Επάνω Ζάκρου
Στη Ζάκρο βρίσκεται και το μουσείο νερού και υδροκίνησης, στους παλιούς νερόμυλους του χωριού, αλλά και το μουσείο φυσικής ιστορίας του Γεωπάρκου. Στην πλατεία του χωριού, πέντε γυναίκες μας υποδέχονται με κεράσματα. Ο Αγροτικός Γυναικείος Συνεταιρισμός Ζάκρου «Μελίων», φτιάχνει ανεβατά, σαρικάτα, καλιτσούνια, ξεροτήγανα και διαφόρων ειδών παξιμάδια. «Ολα με μέλι και λάδι από τα σπίτια μας» μου λέει η Νεκταρία, αναφερόμενη στο εξαιρετικό και πολυβραβευμένο ελαιόλαδο της Ζάκρου. Και τα στέλνουν παντού, όπου τους τα ζητήσουν. «Αλλά ο δρόμος είναι δύσκολος, όπως και η σύνδεση ακόμα και με τη μεταφορική. Γιατί πρέπει να κάνουμε οπωσδήποτε και κάτι ακόμα. Δεν φθάνει το λάδι για να τα βγάλουμε πέρα. Η τιμή είναι πολύ χαμηλή και τα λεφτά μας από τους χονδρέμπορους μπορεί να τα πάρουμε και μετά από έναν χρόνο…» Το λάδι την εφετινή χρονιά ξεκίνησε να πωλείται 3,20 ευρώ το λίτρο, αλλά η τιμή έπεσε γύρω στα 2,50 ευρώ.
Ο Αγροτικός Γυναικείος Συνεταιρισμός Ζάκρου «Μελίων» εν δράσει – δεξιά τα αποτελέσματα
Στο Γεωπάρκο Σητείας έχουν αναγνωριστεί και χαρτογραφηθεί 82 θέσεις γεωλογικού ενδιαφέροντος, οι λεγόμενοι γεώτοποι, τους οποίους ο επισκέπτης μπορεί να δει στην περιήγησή του και να μάθει για τη γεωλογική εξέλιξη και τα γεωλογικά φαινόμενα της περιοχής. Τα παλιότερα απολιθώματα έχουν βρεθεί στην περιοχή του Παλαικάστρου και αποτελούνται από φυτικά υπολείμματα της Λιθανθρακοφόρου περιόδου (~300 εκατ. χρόνων). Υπάρχουν ακόμα πολλές επισκέψιμες θέσεις με περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά.
Η περιοχή διαθέτει παγκόσμιας φήμης τοποθεσίες για ιστιοσανίδα, χαρτογραφημένες περιοχές αναρρίχησης βράχου, αναρίθμητα σπήλαια και φαράγγια, πεζοπορικές διαδρομές, πολιτιστικά μνημεία, παραλίες. Εκτός από τις καθαρά πεζοπορικές γεωδιαδρομές, έχουν σχεδιαστεί και διαδρομές οι οποίες μπορούν να γίνουν είτε με αυτοκίνητο είτε με ποδήλατο.
Η εντυπωσιακή διαδρομή προς το οροπέδιο της Ζίρου που επέλεξε η Porsche για την παρουσίαση του μοντέλου Cayenne
Στον οικισμό Καρύδι φιλοξενείται το Κέντρο Ενημέρωσης, που είναι αφιερωμένο στην σπηλαιολογική έρευνα και προσφέρει τον απαραίτητο εξοπλισμό διανυκτέρευσης και διαμονής για ομάδες σπηλαιολόγων, βιολόγων, σχολείων κα., που ενδιαφέρονται να μελετήσουν και να παρατηρήσουν το περιβάλλον, τα σπήλαια και τα χαρακτηριστικά της ορεινής ζώνης. Πάνω από 300 σπήλαια έχουν καταγραφεί στο Γεωπάρκο και από αυτά έχουν εξερευνηθεί και χαρτογραφηθεί τα 160, με το σύνολο των υπόγειων διαδρομών να ξεπερνά τα 12.000 μέτρα, μας λέει ο Βαγγέλης Περάκης, συντονιστής και «ψυχή» του Γεωπάρκου Σητείας. Τα σπήλαια της περιοχής δεν έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά και η πρόσβαση σε αυτά απαγορεύεται από την αρχαιολογική νομοθεσία. Το γεγονός – σχολιάζει – δεν τους στερεί, αλλά μεγιστοποιεί την απόλαυση της περιήγησης σε αυτά, καθώς ο επισκέπτης μπαίνει σε ένα «απείραχτο» περιβάλλον.
Η άγρια ομορφιά του Ξερόκαμπου
Στον Ξερόκαμπο, που λούζεται από το Λιβυκό Πέλαγος, η Αλυκή ή αλλιώς Αλατσολίμνη, είναι μία μεγάλη φυσική λίμνη θαλασσινού νερού, που το καλοκαίρι εξατμίζεται και αφήνει αποθέσεις θαλασσινού άλατος. Εκεί, στο «Δελφίνι», σταματάμε για σπιτικά ανεβατά και έναν καφέ πάνω στη θάλασσα. Είναι Μάιος και ο κόσμος δεν έχει αρχίσει να έρχεται ακόμα. Η Ελένη, που μας τα σερβίρει, έχει μαζέψει ρίγανη και την ξεραίνει στο μεγάλο τραπέζι.
Ανεβαίνοντας για το οροπέδιο της Ζίρου και του Χανδρά, η θέα κόβει την ανάσα. Τη διαδρομή αυτή από το Χαμαίτουλο, επέλεξε η Porsche για την παρουσίαση του μοντέλου Cayenne. Σταματάμε στον βυζαντινό οικισμό της Βόιλας, έναν σημαντικό γεωπολιτιστικό γεώτοπο. Είναι εγκαταλειμμένος αλλά τα μισογκρεμισμένα κτίσματα έχουν αγοραστεί από ιδιώτες.
Ξενώνες με σεβασμό στην παράδοση στον Σίτανο – δεξιά το ζεύγος Γιαννακόπουλου
Η δεύτερη στάση είναι στον παραδοσιακό οικισμό Σίτανος. Εχουμε αργήσει και ο κύριος Κώστας Γιαννακόπουλος και η σύζυγός του μας περιμένουν με σπιτική λεμονάδα με μέλι. Παράδειγμα οικοτουριστικής ανάπτυξης, που σχετίζεται με τη λειτουργία του Γεωπάρκου. Πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα, με καταγωγή από τη Γορτυνία, ο κύριος Κώστας ερωτεύτηκε τη Σίτανο, τόπο καταγωγής της συζύγου του. Αγόρασαν τρία «καμαρόσπιτα». Στο ένα κατοικούν τα καλοκαίρια και τα άλλα δύο τα διαμόρφωσαν ως ξενώνες, με σεβασμό στην παράδοση και στο τοπικό χρώμα και από πέρυσι τα νοικιάζουν. Με διθυραμβικές κριτικές στις μηχανές αναζήτησης και αξιολόγησης.
Η κυρία Χαρούλα με ένα τραπέζι γεμάτο νοστιμιές
Στην πλατεία του χωριού, στο «Καφενείο η Σίτανος», μας περιμένει η κυρία Χαρούλα, με στρωμένο το τραπέζι. Χοχλιοί, άγριες αγκινάρες, πατάτες τηγανητές σε παρθένο ελαιόλαδο, χορτοπιτάκια, φάβα, ντολμαδάκια με αμπελόφυλλο. Μαγείρισσα πολλά χρόνια σε εστιατόρια της Σητείας, αποφάσισε να γυρίσει στο χωριό και να φιλεύει στο καφενείο της.
Στην εμβληματική Μονή Τοπλού
Η τρίτη μέρα ξεκινά με το πιο εμβληματικό σημείο της περιοχής: τη Μονή Τοπλού. Το μοναστήρι είναι και εταίρος του Γεωπάρκου. Στην είσοδο μας περιμένει ο ηγούμενος Φιλόθεος για να μας ξεναγήσει στο μουσείο και στην εκκλησία. Η εκκλησία φιλοξενεί την εικόνα «Μέγας ει Κύριε» του Ιωάννη Κορνάρου (1770). Στο μουσείο, μεταξύ των αναρίθμητων κειμηλίων, βρίσκεται και ο αρχιερατικός σάκος του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Στον χρόνο που έχουμε με τον ηγούμενο βρίσκουμε την ευκαιρία να τον ρωτήσουμε για την ίσως πιο πολυσυζητημένη επί δύο δεκαετίες επένδυση στην Κρήτη. Την επένδυση «Ιτανος – Γαία», της εταιρείας Loyalward Ltd, θυγατρικής της Minoan Group Plc. Με προϋπολογισμό 267,7 εκατ. ευρώ, για την τουριστική ανάπτυξη περιοχής 25.000 στρεμμάτων, στη θέση «Χερσόνησος Σίδερο», κοντά στο Φοινικόδασος στο Βάι, η οποία έχει πάρει «πράσινο φως» από το ΣτΕ, αλλά ακόμα δεν έχει ξεκινήσει.
Το αμπέλι της τη Μονής Τοπλού
Μια έκταση από 10.000 στρέμματα γύρω από το μοναστήρι θα παραμείνει σε αυτό, μας λέει. Οπως και 4.000 στρέμματα στην περιοχή γύρω από το Φοινικόδασος στο Βάι και από τον αρχαιολογικό χώρο της Ιτάνου. Οι οικισμοί θα συνιστούν ήπιας μορφής ανάπτυξη, με τοπικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. «Σε καμία περίπτωση δεν θέλαμε να καταστραφεί περιβαλλοντικά η περιοχή» τονίζει. Και συμπληρώνει: «Θέλουμε να αναπτύξουμε φυσιολατρικό τουρισμό, αλλά και τουρισμό με βίλες όπου θα μένουν συνταξιούχοι. Δεν θέλουμε τον μαζικό τουρισμό, το βραχιολάκι». Ο ίδιος σημειώνει ότι έκρινε προτιμότερη την ανάπτυξη από έναν φορέα, αντί να τμηματοποιηθεί η έκταση, ακριβώς για να προστατευθεί περιβαλλοντικά.
Ο ηγούμενος Φιλόθεος υποδέχεται τους καλεσμένους στη Μονή Τοπλού
Στην έκταση της Μονής λειτουργεί από το 1999 και η εταιρία Βιοκαλλιεργητές Σητείας – συνεργάτες και υποστηρικτές του Γεωπάρκου – που παράγει και τυποποιεί κρασί (και βιολογικό) αλλά και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ΠΟΠ Σητείας. Το οινοποιείο της Μονής Τοπλού παράγει τρία λευκά κρασιά, ένα ροζέ (λιάτικο), τρία κόκκινα και ένα γλυκό. Αλλά και ένα ποτό με τσικουδιά, μέλι και πετιμέζι. Τα διανέμει κυρίως στην Ελλάδα. Ενα μικρό ποσοστό εξάγεται σε Αυστραλία, Καναδά, Γαλλία, Γερμανία.
Μία πόλη που τιμά την κρητική κουζίνα
Ακολουθεί ο αρχαιολογικός χώρος της Ιτάνου ή Ερημούπολης, η οποία υπήρξε μια από τις ισχυρότερες πόλεις της Κρήτης, ειδικά κατά τους ελληνιστικούς και ελληνορωμαϊκούς χρόνους. Εκεί παρατηρούμε την κατοπτρική επιφάνεια (καθρέπτης) πλαγιο-κανονικού ρήγματος, πάνω στην οποία διακρίνονται και γραμμές προστριβής, λόγω της ολίσθησης και τριβής μεταξύ των πετρωμάτων – μια ασυμφωνία της περιοχής.
Η Σητεία, αμφιθεατρικά χτισμένη γύρω από τη θάλασσα
Λίγο αργότερα, θα βρεθούμε στο πολυφωτογραφημένο φοινικόδασος, στο Βάι. Από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα παγκοσμίως, καθώς είναι το μοναδικό φοινικόδασος στην Ευρώπη με το είδος του φοίνικα Phoenix theophrasti. Ευτυχώς, είναι αρκετά νωρίς στη σεζόν και το πετυχαίνουμε με λίγο κόσμο και χωρίς ομπρέλες και ξαπλώστρες.
Στον γυρισμό προς Σητεία σταματάμε στο Παλαίκαστρο, για φαγητό και επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο, μία από τις πρωτοβουλίες του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού.
Εκπληκτικές άγριες αγκινάρες
Η Σητεία, αμφιθεατρικά χτισμένη γύρω από τη θάλασσα, έχει λίγα σημεία που να θυμίζουν το παρελθόν. Εξαίρεση το Φρούριο Καζάρμα και κάποια παλιά σπίτια που έχουν διασωθεί. Τα υπόλοιπα είναι πολυκατοικίες. Η κουζίνα της όμως αποτελεί «καταφύγιο» για πολλούς Κρητικούς, καταρχάς, που επισκέπτονται τη Σητεία για το φαγητό. Εξάλλου η περιοχή έχει περισσότερο εσωτερικό τουρισμό. Στο Οινωδείο του κ. Γαρεφαλάκη, η σύζυγός του Γεωργία μαγειρεύει νεράτη μυζηθρόπιτα, ομαθιές, αρνάκι με αγκινάρες, ομελέτα με άγρια σπαράγγια. Οπως και στο Da Giorgio, λίγο πιο πέρα στην παραλία, που ξεκίνησε ως ιταλικό, αλλά εξελίχθηκε σε σητειακή κουζίνα, με κολοκυθανθούς, φρέσκια αγκινάρα και κόκκορα κοκκινιστό.
Βραβευμένο μέλι και τυροκομικά
Το ταξίδι στη Σητεία κλείνει με δύο συνεργαζόμενες με το Γεωπάρκο επιχειρήσεις που παράγουν βιολογικό μέλι και «ξύγαλο», ένα καθαρά τοπικό σητειακό προϊόν με ονομασία προέλευσης.
Η οικογένεια Σαββιδάκη, με παράδοση 40 ετών στη μελισσοκομία, αποφάσισε να παρασκευάσει το μέλι «Τοπλού», το μοναδικό βιολογικό μέλι στην Κρήτη. Η εταιρία Si-mel έχει αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις, για πολλές ποικιλίες, ενώ μόλις παρουσίασε στην αγορά ένα νέο προϊόν: το Melaion, που συνδυάζει το κρητικό θυμαρίσιο μέλι με βότανα και έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ΠΟΠ Σητείας, με τη μέθοδο της σφαιροποίησης.
Το τυροκομείο Κουβαράκη, παράγει ξύγαλο, στάκα, κεφαλοτύρι, γιαούρτι, τυροζούλι, ξυνομυζήθρα, βούτυρο στάκας, από το 1977. Το γάλα που χρησιμοποιείται για την παρασκευή των προϊόντων είναι από τον νομό Λασιθίου και κυρίως από τη Ζάκρο. Το 2004 την επιχείρηση ανέλαβαν οι τρεις γιοι του Ιωάννη Κουβαράκη, Παντελής, Κωνσταντίνος και Γεώργιος, εξελίσσοντας τη διαδικασία παραγωγής αλλά διατηρώντας την παράδοση. Η εταιρεία επεκτάθηκε και σε άλλα μέρη στην Ελλάδα, ενώ προώθησε το Ξύγαλο Σητείας σε Π.Ο.Π με ονομασία «Ξύγαλο Σητείας».
Στο τυροκομείο Κουβαράκη παράγονται παραδοσιακά κρητικά τυριά
Φεύγουμε με τη μία πτήση που υπάρχει καθημερινά από/προς Αθήνα. Σιγά σιγά ξεκινάνε και τα τσάρτερ, μας λένε στο ήσυχο αεροδρόμιο. Τα πρώτα από τη Δανία. Από Γερμανία δεν θα έρθουν τα ίδια και εφέτος. Θα πηγαίνουν στο Ηράκλειο.
Πόση φύση μπορείς να αντέξεις;
Ολη όση μπορείς να κρατήσεις στη μνήμη σου, μέχρι να ξαναγυρίσεις στη Σητεία.
Info H επίσκεψη στο Γεωπάρκο Σητείας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πράξης με τίτλο «ΓΕΩΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΓΕΩΠΑΡΚΑ – GEOTOURISM IN INSULAR GEOPARKS»-«GEO-IN» που υλοποιείται από το Α.Κ.Ο.Μ.Μ. Ψηλορείτης Αναπτυξιακή Α.Ε. Ο.Τ.Α. σε συνεργασία με τον Δήμο Σητείας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης/ Μ.Φ.Ι.Κ., το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, την Αναπτυξιακή Εταιρία Κοινοτήτων Περιοχής Τροόδους ΛΤΔ και το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κύπρου και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΤΠΑ) και εθνικούς πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου στο πλαίσιο του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(2)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(1)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(3)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(4)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(5)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(6)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(7)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(8)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(9)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(10)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(11)")
.JPG "%CE%9C%CE%9F%CE%9D%CE%97+%CE%9A%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%A3+(12)")
